Korfbal, een sport met diepe wortels in de Nederlandse sportgeschiedenis, heeft ook in Enschede en omliggende plaatsen een significante ontwikkeling doorgemaakt. Van de bescheiden beginjaren tot de bloeiende verenigingen van vandaag, het korfbal heeft een rijke historie die de moeite waard is om te verkennen. Dit artikel duikt in de geschiedenis van het korfbal in Enschede, met speciale aandacht voor de verenigingen die de sport door de jaren heen hebben vormgegeven.
De Vroege Jaren van Korfbal in Nederland
Het korfbalspel zag het levenslicht in 1902 in Amsterdam, dankzij het initiatief van onderwijzer Nico Broekhuysen. Geïnspireerd door een variant van basketbal tijdens een internationale cursus in Zweden, paste Broekhuysen het spel aan voor zijn leerlingen. De ring van bandijzer werd vervangen door een rieten korf, en zo was korfbal geboren.
De sport sloeg al snel aan, niet alleen bij kinderen maar ook bij volwassenen. In 1903 werd de Nederlandse Korfbalbond (NKB) opgericht, wat de snelle verspreiding van de sport door het land verder stimuleerde. Steden als Enschede, Zwolle en Kampen volgden al snel, en ook in kleinere omliggende plaatsen ontstonden de eerste korfbalverenigingen.
Korfbal in Overijssel: Van Hardenberg tot Vroomshoop
In 1911 werd in Hardenberg een vereniging opgericht die wedstrijden speelde tegen Vroomshoop en Dedemsvaart. In die tijd was er nog geen sprake van een competitie; er werden voornamelijk onderlinge wedstrijden georganiseerd, waarbij het vervoer per fiets plaatsvond. De oprichting van de Overijsselse Korfbalbond in 1914 markeerde een belangrijke stap in de organisatie van de sport in de regio.
Tijdens de crisistijd verwaterde de sport echter, maar na de Tweede Wereldoorlog herleefde het korfbal in Overijssel. In Vroomshoop werd op 8 mei 1938 de vereniging T.O.P. (Tot Ons Plezier) opgericht. Hoewel de oorlogsjaren weinig activiteit kenden, bloeide T.O.P. na de oorlog op, met maar liefst 12 teams in de competitie. Er werd gespeeld in drie vakken, met teams bestaande uit zes jongens en zes meisjes.
Lees ook: Tex Town Tigers: De toonaangevende honk- en softbalclub van Enschede
Uitdagingen en Innovaties bij T.O.P.
De jaren 1950 tot 1953 waren een moeilijke periode voor T.O.P., met een teruglopend ledental door vertrek van vrijwilligers en de verplichte militaire dienst. Het jonge bestuur stond voor grote uitdagingen, maar wist door creatieve oplossingen het hoofd boven water te houden. Er werden toneeluitvoeringen georganiseerd om de kas te spekken, en later werd de bekende oliebollenactie een groot succes.
In 1973 kocht T.O.P. een barak in Wierden, die als clubhuis werd opgebouwd. Begin jaren tachtig pachtte de vereniging de kantine van de sporthal, maar in de jaren negentig verhuisde T.O.P. naar sportpark De Bosrand. In 2010 kreeg de vereniging de kans om een eigen kantine te bouwen, mede dankzij een crisis in de bouwwereld.
De Opkomst van DOS-WK in Enschede
De korfbalvereniging DOS-WK is in 1988 ontstaan uit een fusie van de Enschedese korfbalverenigingen DOS (Door Oefening Sterk) en Wesselerbrink. Deze fusie was een belangrijke stap in de ontwikkeling van het korfbal in Enschede.
DOS: Een Toonaangevende Vereniging met Diepe Wortels
DOS werd opgericht op 13 oktober 1910 door een aantal onderwijzers. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog was DOS een toonaangevende vereniging in het oosten van Nederland. Hoogtepunten waren de play-off wedstrijden om de landstitel in 1923 en 1936, die nipt verloren werden. Na de oorlog bleef DOS een belangrijke speler en speelde het een aantal seizoenen in de hoofdklasse.
Na verschillende locaties in Enschede kreeg DOS in 1954 een accommodatie aan de J.J. van Deinselaan. Door een teruglopend ledenaantal en gemeentelijke bouwplannen werd in 1988 besloten te fuseren met Wesselerbrink.
Lees ook: Enschede maakt zich klaar voor het Malle Mienen Toernooi
Wesselerbrink: Een Jeugdige Vereniging met Groei Potentieel
De korfbalvereniging Wesselerbrink is ontstaan in 1968. Onderwijzer Gerard Hopster richtte samen met een aantal leerlingen en enthousiastelingen een nieuwe club op. In 1976 was Wesselerbrink met 375 leden een van de grootste korfbalverenigingen in Oost-Nederland. De jeugdafdeling was altijd een sterke pijler, met als hoogtepunt het Nederlands kampioenschap districten in 1983 voor de junioren.
Wesselerbrink heeft op verschillende locaties in de zuidwijken van Enschede gespeeld, voordat de vereniging in 1978 definitief naar sportpark Wesselerbrink-Noord aan de Geessinkweg verhuisde.
DOS-WK: Een Fusie met Ambities
De fusie van DOS en Wesselerbrink in 1988 leidde tot de oprichting van DOS-WK. Ook in de jonge historie van de fusievereniging zijn er al hoogtepunten geweest. Zo behaalden de junioren in 1996 het Nederlands kampioenschap in het district en promoveerden ze naar de landelijke hoofdklasse. In de zaalcompetitie in maart 2000 promoveerde het eerste team naar de landelijke hoofdklasse, en een jaar later volgde promotie in de veldcompetitie.
In 2003 bereikte DOS-WK de kruisfinales van de zaalcompetitie, maar verloor van PKC. In de jaren daarna herhaalde DOS-WK dit kunststukje tijdens de veldcompetitie, maar wist nooit de finale om het landskampioenschap te bereiken. In deze periode leverde DOS-WK wel twee internationals: Wendy van Aken en Samantha Jonkman.
Na zeven jaar op het hoogste niveau degradeerde het eerste team in 2007. Sindsdien bouwt DOS-WK aan een stabiele vereniging waar prestatief en recreatief korfbal hand in hand gaan.
Lees ook: Internationaal Tang Soo Do
Jubilarissen en Eerbetoon
Tijdens de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van DOS-WK worden de jubilarissen in het zonnetje gezet. Philip Tepper werd gehuldigd voor zijn 40-jarig lidmaatschap, Mario Vije voor zijn 50-jarig lidmaatschap en Gerard Hopster, oprichter van Wesselerbrink, eveneens voor zijn 50-jarig lidmaatschap. Hun bijdrage aan de vereniging en het korfbal is van onschatbare waarde.
De Toekomst van DOS-WK
Als enige korfbalvereniging aan de zuidkant van Enschede wil DOS-WK een stabiele speler op een net iets hoger niveau zijn dan het huidige. Een van de succesfactoren hiervoor is het verhogen van het ledenaantal tot boven de 300. De vereniging zet zich in om haar leden te boeien en te binden aan de korfbalsport. Voorbeelden hiervan zijn het opstarten van andere korfbalvormen en het organiseren van activiteiten voor de jeugdleden.
DOS-WK is aangesloten bij de Sportboulevard Enschede, een samenwerkingsverband tussen sportverenigingen, basisscholen, de gemeente Enschede en een gezondheidscentrum. Het doel is om de sportbeoefening te bevorderen en te stimuleren onder alle inwoners van Enschede Zuid.
100-Jarig Bestaan en Erepodium
In 2010 vierde DOS-WK haar 100-jarig bestaan met een jeugdtoernooi en de opvoering van de musical "De wizard van d'OZ-wk". Tijdens de receptie ontving voorzitter Marcel Winters de koninklijke erepenning uit handen van de burgemeester. Na het jubileumweekend ging de jeugd op promotietoer naar Tsjechië.
Door de jaren heen hebben velen zich vrijwillig ingezet voor de vereniging. Een aantal van hen zijn benoemd tot erevoorzitter, erelid of lid van verdienste.
tags: #enschede #korfbal #geschiedenis