Voetbal is een integraal onderdeel van de wereldcultuur geworden, vooral in landen als Brazilië, Spanje en Engeland. De moderne vorm van voetbal ontstond rond 1863 in Engeland, en sindsdien heeft het spel zich wereldwijd verspreid en geëvolueerd. Deze analyse duikt in de rijke geschiedenis van het voetbal, met een specifieke focus op de relatie tussen Engeland en Frankrijk in de voetbalwereld.
De Ontstaan van Voetbal in Engeland
Hoewel sommige landen anders beweren, zijn er sterke aanwijzingen dat het moderne voetbal zijn oorsprong vindt in Engeland. In 1863 begonnen de Engelsen met een spel dat we nu voetbal noemen. Vandaar dat Engelse fans vaak zingen "It's coming home" tijdens grote toernooien, in de hoop het voetbal "thuis te brengen" door het EK of WK te winnen.
In de beginjaren leek voetbal meer op een mix van rugby en voetbal. De enige strikte regel was dat de bal niet met de handen mocht worden aangeraakt. Dit leidde tot een ruige speelstijl. Later werd de regel toegevoegd dat er niet "té hard" gespeeld mocht worden, waardoor het spel geleidelijk aan de moderne vorm begon aan te nemen.
Tussen 1863 en 1866 ontstonden steeds meer voetbalclubs. De gebruikelijke opstelling was 1-2-0-8, waarbij de keeper aanvankelijk zelfs geen handen mocht gebruiken. Lange ballen en een "kluitje" van spelers waren kenmerkend, tactiek en systeem waren nog niet ontwikkeld. In 1871 werden de eerste competities gestart, waarbij teams streden om een beker. Keepers mochten de bal nu wel met hun handen pakken. Clubs moesten destijds betalen om aan het toernooi mee te doen.
Voetbal werd al snel populair, niet alleen om te spelen, maar ook om naar te kijken. In 1886 moesten toeschouwers betalen om de wedstrijden bij te wonen. Het spel verspreidde zich ook naar andere landen, zoals Nederland, dankzij Britse arbeiders. De eerste voetbalclub in Nederland was Haarlemsche Football Club (HFC), een studentenclub.
Lees ook: Plan uw voetbalreis naar Engeland
Van Spel naar Sport: Professionalisering van Voetbal
In 1888 werd de Football League opgericht, een competitie waarin topclubs tegen elkaar streden in een competitievorm zoals we die nu kennen. Vanaf dat moment verspreidde de sport zich snel over de wereld. In 1904 werd de FIFA opgericht, wat leidde tot de eerste internationale competities. In Nederland werd de eerste niet-officiële competitie in 1889/1890 gespeeld, en officieel in 1897/1898. RAP uit Amsterdam was de eerste Nederlandse landskampioen.
Nationale competities en voetbalbonden ontstonden overal ter wereld, waardoor voetbal steeds serieuzer werd genomen. In de vroege jaren 1900 ontstonden veel van de clubs die we vandaag de dag nog kennen, zoals Feyenoord (1908), Ajax (1900) en Real Madrid (1902). De eerste versie van de Europa Cup I (Champions League) vond plaats in het seizoen 1955/56. Het eerste EK werd gehouden in 1960, en het eerste WK al in 1930.
De Evolutie van Spelregels
Het moderne voetbal is in de afgelopen decennia aanzienlijk veranderd. Hier is een tijdlijn van enkele belangrijke regelwijzigingen:
- 1863: Geen lat op het doel, wie de bal het eerst pakt na een bal over de zijlijn, mag ingooien met één hand, geen scheidsrechters, buitenspel bestond al.
- 1871: Introductie van scheidsrechters.
- 1872: Corners werden geïntroduceerd, maar je mocht er niet direct uit scoren.
- 1891: Ontstaan van penalty’s.
- 1909: De doelman kreeg een aparte positie met een ander kleur shirt en een gebied waar hij de bal met de handen mocht aanraken.
- 1966: Uitvinding van gele en rode kaarten door de Engelsman Ken Aston om hard spel tegen te gaan, na een "schoppartij" tijdens het WK van 1966.
Voetbal als Cultuur
Voetbal is uitgegroeid tot de bekendste sport ter wereld, met enorme financiële belangen en een diepe invloed op culturen. Versierde straten, kleding, tattoos en huisinrichtingen staan vaak in het teken van voetbal.
Engeland vs. Frankrijk: Een Voetbalhistorie
De relatie tussen Engeland en Frankrijk in het voetbal is complex en beladen met historische context. De wedstrijd tussen Engeland en Frankrijk op het WK is altijd een beladen wedstrijd. Voor Engeland was er de terugkeer op een WK na twaalf jaar en Frankrijk beschikte over een ploeg, die zeker hoge ogen kon gooien. De ploeg van Michel Hidalgo was verantwoordelijk voor de uitschakeling van de vice-wereldkampioen Nederland. Nog voor de spelers goed en wel in de wedstrijd zaten was er al gescoord. Engeland kreeg na twintig seconden een inworp aan de zijlijn en die werd hoog voorgegeven door Steve Coppell. De lange spits Paul Mariner liet de bal lopen voor zijn Ipswich-ploeggenoot Steve Butcher, die de bal doortikte naar de vrijstaande Bryan Robson. Na 27 seconden stond Engeland met 1-0 voor. Engeland zou de wedstrijd in Bilbao winnen met 3-1, maar vooral de treffer bleef vier jaar in de officiële boeken staan. De informatie van de Chileen werd nagetrokken en die bleek te kloppen. In 1962 had de Tsjechoslowaak Vaclav Masek binnen twintig seconden gescoord in de wedstrijd tegen Mexico in Vina del Mar. Dit doelpunt kwam dus 24 jaar te laat in de boeken als recorddoelpunt. Momenteel is het de Turkse spits Hakan Sükür die de snellste goal ooit maakte op een WK.
Lees ook: Diepgaande blik op de Premier League
Tijdens het WK hing er tragiek in de lucht toen Harry Kane vijf minuten voor het einde van Engeland - Frankrijk vanaf de elfmeterstip oog in oog kwam te staan met Hugo Lloris. De Engelse aanvoerder tegen de Franse aanvoerder. Twee ‘frenemies’ die al jarenlang voor Tottenham Hotspur spelen. Een half uur eerder had Kane met een strafschop de 1-1 binnen geschoten. Nu was het zijn kans om de kwartfinalewedstrijd opnieuw gelijk te trekken. Maar er gebeurde iets onvermijdelijks: hij schoot de bal hoog over. Geen voetbalnatie kan zo mooi en memorabel verliezen als Engeland. In 1986 maakte Maradona, met zijn Hand of God, een einde aan de droom om het wereldkampioenschap te winnen. In 1998 en 2006 kregen David Beckham en Wayne Rooney rode kaarten in de cruciale wedstrijden tegen respectievelijk Argentinië en Portugal. In 2010 verloor Engeland van de Duitsers nadat een glaszuiver doelpunt van Frank Lampard was afgekeurd.
Maar het zijn vooral strafschopdrama’s, de koningsdrama’s van deze tijd, die voor zoveel tranen en trauma’s hebben gezorgd. Elke Engelse voetballiefhebber van boven de veertig herinnert zich nog goed de missers van Chris Waddle en Stuart Pearce in de halve finale tegen de Duitsers op het WK van 1990, alsmede de tranen van Paul Gascoigne die door een gele kaart de finale zou missen. Zes jaar later was Gareth Southgate de schlemiel in de halve finale op het EK tegen datzelfde Duitsland, het kampioenschap dat het voetbal na dertig trofeeloze jaren thuis had moeten brengen. Niet alleen de ‘Krauts’ hebben de The Three Lions op dit gebied gegeseld. Portugal deed dat in 2004 en Italië zowel in 2012 als in 2021. Dat laatste tijdens de finale op het eigen Wembley nota bene, toen drie jonge Engelse spelers de bal niet in het net wisten te krijgen. In het tussenliggende Europees Kampioenschap werd Engeland uitgeschakeld door IJsland, wat eerder komisch dan tragisch was. Groot was de ontlading toen de eilandbewoners in 2018 eindelijk een strafschoppenserie wisten te winnen, van Colombia.
Vijf keer hadden de Engelsen tijdens een eindronde Frankrijk ontmoet: twee zeges, twee gelijke spelen en een nederlaag. Nog nooit was de entente cordiale in een knock-out-wedstrijd op de proef gesteld. Van een grote voetbalrivaliteit is dan ook geen sprake. In het Al Bayt-stadion speelden de Engelsen een uitstekende wedstrijd. Sterker, zeker in de tweede helft waren ze beter dan de regerend wereldkampioen. Niet Kylian Mbappé maar Buyako Saka bleek ongrijpbaar te zijn voor de verdedigers. De Duitsers, Spanjaarden, Portugezen en Spanjaarden waren al naar huis gestuurd. Italië, zo’n andere plaaggeest, deed niet eens mee. In de halve finale zou Marokko wachten. Bij de Engelsen begon de geest van Azincourt te leven, de legendarische zege op een Franse overmacht in 1415 onder leiding van koning Henry V. Les Bleus waren minder sterk dan gevreesd en een gelijkmaker vijf minuten voor het einde zou een genadeklap zijn, net zoals Brazilië zich enkele dagen eerder niet had weten te herpakken na een laat doelpunt van de Kroaten. De afstand naar glorie was elf meter, of zoals de Brexiteers het liever hebben: twaalf yards. Maar koning Harry faalde op heroïsche wijze. Wederom hebben de Engelsen met strafschoppen verloren, maar een zenuwslopende verlenging bleef de getraumatiseerde voetbalnatie deze keer bespaard.
Het Europees Kampioenschap Voetbal (EK)
Het Europees kampioenschap voetbal, vaak simpelweg EK voetbal genoemd, is een prestigieus toernooi exclusief voor Europese landen. Het toernooi, dat afwisselend met het wereldkampioenschap voetbal wordt gehouden, vindt elke vier jaar plaats. Duitsland en Spanje delen het record als meest succesvolle landen met elk drie gewonnen titels. De huidige titelhouder is Italië, die het EK in 2021 (EURO 2020) wonnen.
De Beginjaren en de Visie van Henri Delaunay
Het idee voor een Europees kampioenschap werd in 1930 geopperd door de Fransman Henri Delaunay. Delaunay was een fervent voetballiefhebber die begon als speler bij l’Etoile des Deux Lacs in Parijs en later een bestuursfunctie bij de FIFA bekleedde. Hoewel hij al in 1927 met het idee kwam om een Europees Kampioenschap te organiseren, kreeg het aanvankelijk weinig steun. De FIFA was namelijk al bezig met de organisatie van het Wereldkampioenschap, en er bestond vrees dat een EK de populariteit van het WK zou verminderen.
Lees ook: Veiligheid in Engels IJshockey
In 1958, drie jaar na Delaunay's dood, besloot de UEFA tijdens een congres in Zweden dat het eerste EK in 1960 zou plaatsvinden. Zijn zoon, Pierre Delaunay, zette het werk van zijn vader voort als directeur van de UEFA en zorgde ervoor dat de trofee vernoemd werd naar Henri Delaunay als eerbetoon aan zijn pioniersrol. De Coupe Henri Delaunay is sindsdien de felbegeerde trofee waar de deelnemende landen om strijden.
De Eerste Toernooien
De eerste editie van het EK vond plaats in 1960 in Frankrijk, met slechts vier deelnemende landen: Sovjet-Unie, Joegoslavië, Tsjecho-Slowakije en gastland Frankrijk. De finale werd gespeeld tussen de Sovjet-Unie en Joegoslavië, waarbij de Sovjet-Unie met 2-1 won, mede dankzij het sterke keeperswerk van Lev Jasjin.
Uitbreiding en Groei
In de beginjaren kwalificeerden zich slechts vier landen voor het eindtoernooi. In 1980 werd het aantal deelnemende landen uitgebreid naar acht, wat de concurrentie al aanzienlijk verhoogde. In 1996, toen het EK in Engeland werd gehouden, werd het aantal deelnemers verder uitgebreid naar zestien. Sinds 2016 kwalificeren maar liefst vierentwintig landen zich voor het toernooi.
Memorabele Momenten en Winnaars
Door de jaren heen zijn er verschillende memorabele momenten en verrassende winnaars geweest. Nederland behaalde zijn enige EK-titel in 1988 in West-Duitsland, onder leiding van coach Rinus Michels en met Marco van Basten als sterspeler. Na de hereniging van Duitsland in 1990 domineerde het Duitse team het EK van 1996 in Engeland. Frankrijk (2000) en Griekenland (2004) zorgden voor verrassende overwinningen in de vroege jaren 2000. Portugal behaalde zijn eerste grote titel op het EK van 2016, met Cristiano Ronaldo als aanvoerder. Italië won het EK in 1968 en voegde een tweede titel toe in 2021 na een overwinning op Engeland na strafschoppen.
Nederland en België op het EK
Nederland heeft één keer het EK gewonnen, in 1988. Daarnaast werd Nederland een keer derde in 1976, in een tijd dat er nog een troostfinale werd gespeeld. In 1992, 2000 en 2004 eindigde Nederland ook als vierde, maar er werd geen wedstrijd om de derde plaats meer gespeeld.
België behaalde de derde plaats in 1972 en de tweede plaats in 1980, wat nog steeds de beste prestatie is voor België op een EK.
De Golden Goal en Andere Regelwijzigingen
In 1996 werd de golden goal, ook wel ‘sudden death’ genoemd, ingevoerd op het EK in Engeland. Zowel tijdens dit EK als het daaropvolgende EK van 2000 werd het toernooi gewonnen door een golden goal. In 2002 schafte de UEFA de golden goal weer af. Voor het EK van 2004 werd de silver goal geïntroduceerd. Tijdens dit EK werd de silver goal alleen toegepast tijdens de halve finale tussen Griekenland en Tsjechië, waarbij Griekenland won door in de laatste minuut van de eerste verlenging te scoren. In 2006 keerde de UEFA terug naar het traditionele verlengingssysteem: twee keer een kwartier verlenging, gevolgd door strafschoppen indien nodig.
Mascottes en Toernooisfeer
Elk EK heeft zijn eigen unieke sfeer en mascottes die bijdragen aan de feestelijke stemming. Op 20 juni 2023 werd een teddybeer met een kleurrijk shirt gepresenteerd als mascotte voor het EK 2024.
Records en Statistieken
Cristiano Ronaldo is de topscorer aller tijden op het EK voetbal. Tijdens vijf toernooien scoorde hij in totaal veertien doelpunten. De grootste overwinning van Nederland op een EK was in 2000, toen ze Joegoslavië met 6-1 versloegen in de kwartfinale.
Het EK 2024 in Duitsland
Het EK 2024 wordt gehouden in Duitsland. De finale van het toernooi werd gespeeld op 14 juli 2024.
Frankrijk op het EK
Frankrijk heeft zich in totaal elf keer weten te kwalificeren voor het Europese eindtoernooi, waaronder ook het EK 2024. Sinds het EK 1992 heeft Frankrijk onafgebroken deelgenomen aan het eindtoernooi. In deze periode kende het team zowel hoogte- als dieptepunten, maar ze wisten altijd weer een plek op het grote Europese podium te bemachtigen. De tweede deelname van Frankrijk aan het EK werd pas 24 jaar later gespeeld, in 1984. De Fransen hebben hiertussen vijf EK’s gemist. Dit eindtoernooi was Frankrijk opnieuw het gastland. Frankrijk won alle drie de groepswedstrijden. In de halve finale werd Portugal in de laatste minuut met 3-2 verslagen door een goal van Michel Platini. In de finale was Spanje de tegenstander. Ook is Frankrijk Europees kampioen geworden tijdens het EK in 2000, gehouden in Nederland en België. In de groepsfase zijn de Fransen nog tweede geworden in de groep, achter nummer één Nederland. In de finale in De Kuip werd met een golden-goal gewonnen van Italië.
Het Wereldkampioenschap Voetbal (WK)
Het wereldkampioenschap voetbal wordt eens in de vier jaar gehouden. De eerste editie vond in 1930 plaats in Uruguay. Het initiatief voor het eerste WK Voetbal werd genomen door de Fransman Jules Rimet (1873-1956). Tot en met 2022 zijn er in totaal tweeëntwintig wereldkampioenschappen voltooid. Duitsland (4) - in 1966 van Engeland, in 1982 van Italië, in 1986 van Argentinië en in 2002 van Brazilië. Hieronder een overzicht van de jubileumgoals op het wereldkampioenschap voetbal. Hoewel Uruguay het reguliere WK Voetbal twee keer won, zijn op het tenue van Uruguay vier sterren te vinden. Dit is omdat het land ook twee keer het voetbaltoernooi van de Olympische Zomerspelen won (1924 en 1928). Deze edities van het Olympisch voetbaltoernooi werden mede georganiseerd door de FIFA en deze voetbalbond had voorafgaand aangegeven dat winnaars als wereldkampioen zouden worden beschouwd. In deze miniserie wordt iedere tegenstander uit de poule van Nederland op het aankomende Europees kampioenschap uitgelicht op basis van hun EK geschiedenis. Eén van de tegenstanders van Oranje in de groepsfase is Frankrijk. Tijdens de eerste editie van het Europese landentoernooi was Les Blues al van de partij. Het toernooi was gebaseerd op het knock-out principe. Er waren 17 landen die meededen. De landen speelden uit- en thuiswedstrijden tot aan de halve finales. Vanaf daar werd het toernooi gespeeld in Frankrijk.
tags: #Engeland #Frankrijk #voetbal #geschiedenis