Voetbal, een sport die wereldwijd miljoenen mensen in vervoering brengt, is tevens een complexe arena waar succes en falen hand in hand gaan. De druk om te presteren is enorm, zeker in het profvoetbal, waar de begrotingen van clubs onstuimig groeien en salarissen van spelers torenhoog zijn. Ondanks deze professionalisering en de immense bedragen die in de sport omgaan, blijken zelfs essentiële onderdelen van het spel, zoals de strafschop, niet altijd beheerst te worden. Dit artikel duikt in het fenomeen van de 'slechtste voetballer ter wereld' en onderzoekt de factoren die bijdragen aan falen, met name rondom de strafschop, en de mogelijke oplossingen om succes te vergroten.
De Strafschop: Meer dan een Loterij?
De strafschop, een moment van ultieme spanning en beslissing, is vaak het verschil tussen winst en verlies. In het verleden werd bij wedstrijden die na verlenging nog steeds onbeslist waren, geloot. Echter, in 1970 verving de FIFA deze willekeurige methode door strafschoppenseries, ook wel shoot-outs genoemd. Hierbij nemen de teams om beurten een penalty totdat er vijf zijn genomen. Het team dat de meeste strafschoppen scoort, wint.
Ondanks de ogenschijnlijke eenvoud van de strafschop, blijkt het in de praktijk een complex en vaak frustrerend onderdeel van het voetbal te zijn, met name voor Nederlandse teams. Waar een loting nog een kans van 50% bood, is de kans voor een Nederlands team om een shoot-out te winnen slechts +/- 26%. Dit cruciale element wordt in de Nederlandse voetbalwereld vaak nog steeds niet serieus genoeg genomen.
Culturele Oorzaken van het Falen
Een belangrijke reden voor de Nederlandse missers ligt wellicht in de cultuur rondom het voetbal. Er is een sterke nadruk op mooi spel en een afkeer van onsportief gedrag, zoals "Schwalbes" (het opzettelijk laten vallen in het strafschopgebied). Dit resulteert in een benadering waarbij de strafschop als een minderwaardig onderdeel van het spel wordt beschouwd, waardoor er weinig op getraind wordt. Gerenommeerde trainers hebben zich in het verleden niet geroepen gevoeld om strafschoppen te oefenen, waardoor het vaak wordt afgedaan als een loterij.
De Rol van Onderzoek en Training
Ondanks de heersende opvatting dat strafschoppen een kwestie van geluk zijn, is er al sinds 1954 onderzoek gedaan naar de psychologische en technische aspecten ervan. Dit onderzoek biedt waardevolle inzichten die spelers en keepers kunnen helpen om hun effectiviteit te vergroten. Echter, in de traditionele voetbalwereld blijft het gebruik van deze kennis vaak achter bij andere sectoren.
Lees ook: Kritische Blik op Slechte Voetballers
Een belangrijke factor die trainers vaak aanvoeren om niet op strafschoppen te trainen, is de stress die spelers ervaren tijdens een beslissende shoot-out. Deze stress is moeilijk te simuleren tijdens een training. Een oplossing kan worden gevonden in het conditioneren van spelers door ze een mentaal plaatje te laten creëren van de penalty die ze moeten nemen. Door eenzelfde type strafschop honderden keren te oefenen, kan de uitvoering onder druk dichter bij een optimaal schot komen te liggen.
De Speler: Keuzes en Uitvoering
Voor de spelers zijn de keuzes in principe heel eenvoudig. De bal moet hard en hoog in de linker- of rechterhoek van het doel worden geschoten. Van de strafschoppen die zo worden genomen gaat meer dan 90% binnen. Wordt de bal laag ingeschoten, dan daalt dit percentage al snel naar de 50 a 60%, terwijl een bal laag door het midden al helemaal taboe is. Nederlandse spelers blijven echter een voorkeur houden voor strafschoppen met schijnbewegingen, die laag in de linker- of rechterhoek worden geschoten. Tegen gemiddelde keepers lukt dit nog wel, maar in de internationale top is dit laakbaar en onprofessioneel gedrag.
Om hun score te verbeteren, moeten spelers een mentaal plaatje hebben van de strafschop die ze gaan nemen, de strafschop op de training tientallen malen repeteren, en de bal hard en hoog in één van de twee hoeken schieten.
De Keeper: Anticiperen en Reageren
Een keeper lijkt op het eerste oog volledig kansloos tegen een strafschop. Toch is inmiddels duidelijk dat er keepers zijn die wel degelijk met enige regelmaat strafschoppen stoppen. Het gemiddeld aantal strafschoppen dat door keepers wordt gestopt bedraagt ongeveer 15%. Bij goede penaltykillers bedraagt dit percentage tussen de 20 en 25%.
Succesvolle keepers blijven veel langer staan dan keepers die minder succesvol zijn. Keepers die snel naar een hoek duiken gokken vaak verkeerd. Het is voor keepers daarnaast zaak te letten op de lichaamstaal van de spelers die de strafschoppen nemen. Van belang hierbij zijn met name de plaatsing van het standbeen, de houding van de heupen, de armbeweging en schouderhouding en de wijze van aanloop.
Lees ook: Wie is de beste voetballer?
De Rol van de Coach
De rol van de coach is cruciaal in het verbeteren van de prestaties bij strafschoppen. Coaches moeten spelers conditioneren door ze een mentaal plaatje te laten creëren van de penalty die ze moeten nemen en ze de juiste techniek aanleren. Daarnaast is het belangrijk dat coaches de fouten van de spelers analyseren en feedback geven.
Lengte en Keeperskwaliteiten
De lengte van een keeper kan een rol spelen in zijn succes. Goalkeeperstore.nl deed onderzoek naar de lengte van de beste keepers van dit moment. Namen als Manuel Neuer (1,93 m), David de Gea (1,92 m) en Thibaut Courtois (1,99 m) passeren de revue, wat suggereert dat lengte een voordeel kan zijn. Echter, keepers als Keylor Navas (1,85 m) en Marc-André ter Stegen (1,87 m) bewijzen dat andere kwaliteiten, zoals reflexen en positionering, minstens zo belangrijk zijn. Samir Handanović (1,93 m) staat bekend als een absolute penaltykiller, wat aantoont dat specifieke vaardigheden te trainen zijn en een groot verschil kunnen maken.
Psychologische Factoren en Bijgeloof
Naast de technische en fysieke aspecten spelen psychologische factoren een belangrijke rol in het voetbal. Onderzoek toont aan dat het enthousiasme van supporters en spelers de prestaties van een team positief kan beïnvloeden. Ook de kleur van het shirt kan van invloed zijn. Elftallen in rode shirts winnen vaker thuiswedstrijden. Voor keepers kan het dragen van rode kleding het percentage gestopte strafschoppen verhogen.
Falen als Motivatie: Het Verhaal van Ali Dia
Het verhaal van Ali Dia, die zich voordeed als de neef van George Weah en een contract bij Southampton wist te bemachtigen, is een extreem voorbeeld van falen in het voetbal. Hoewel Dia's acties onethisch waren, roept het verhaal de vraag op of hij, ondanks zijn gebrek aan talent, niet juist meer heeft bereikt dan veel andere voetballers. Het illustreert de kracht van ambitie, zelfs als deze op een oneerlijke manier wordt nagestreefd.
De Rol van de Vleugelverdediger
De rol van de vleugelverdediger is in het moderne voetbal steeds belangrijker geworden. Vleugelverdedigers zijn niet langer alleen verdedigers, maar ook spelmakers die een belangrijke bijdrage leveren aan de aanval. Statistieken tonen aan dat vleugelverdedigers steeds vaker aangeven en scoren, en dat ze een belangrijke rol spelen in het creëren van dreiging voor het doel.
Lees ook: Van talent tot televisie: Andy van der Meijde
De Harde Realiteit van Fans en Kritiek
Voetbalfans kunnen hard zijn, vooral als hun team slecht presteert. Na een teleurstellend optreden kan de kritiek hevig zijn en kunnen individuele spelers de schuld krijgen. Het is belangrijk voor spelers om met deze druk om te gaan en zich te blijven focussen op hun eigen prestaties.
Juridische Bescherming van Spelers
De internationale vakbond voor profvoetballers, FIFPro, biedt juridische bescherming aan spelers die door clubs worden benadeeld. Clubs betalen regelmatig het salaris van spelers niet meer, of proberen ze bij tegenvallende resultaten onder contracten met spelers uit te komen. FIFPro voert rechtszaken om deze spelers te helpen.