De Dam tot Damloop is een jaarlijks terugkerend hardloopevenement tussen Amsterdam en Zaandam, waarbij deelnemers een traject van 10 Engelse mijl (16,1 kilometer) afleggen van de Dam in Amsterdam naar de Dam in Zaandam. Het evenement is uitgegroeid tot een van de grootste en meest populaire hardloopevenementen van Nederland, met duizenden deelnemers van verschillende niveaus. Naast de hoofdafstand organiseert Sportorganisatie Le Champion ook andere toonaangevende evenementen tijdens het Dam tot Dam Weekend, waaronder de Damloop by night, de Pink Ribbon Dam tot Dam Wandeltocht en de Saxo Dam tot Dam FietsClassic.
Het Ontstaan: Een Protestactie in 1959
De oorsprong van de Dam tot Damloop ligt in een ludieke protestactie uit 1959, toen de race nog bekend stond als de Dam-Dam-race. De gemeentebesturen van Amsterdam en Zaandam organiseerden dit evenement om de nationale overheid aan te sporen tot het creëren van een betere verbinding tussen de twee steden. In die tijd was de Hempont de belangrijkste verbinding, maar de wachttijden liepen op tot drie kwartier.
Deelnemers aan de Dam tot Dam race verplaatsten zich op allerlei manieren tussen de twee Dammen, als was het maar snel. Er waren vreemde verschijningen als kozakken en kamelen te zien. De Zaanse burgemeester Francken liep zelfs in een duikerspak over de bodem van het Noordzeekanaal. Wout Bruynzeel won de race met een speedboot in een tijd van 10.25 minuten.
Deze ludieke actie had succes: op 21 juni 1966 opende koningin Juliana de Coentunnel, waardoor de verbinding tussen Amsterdam en Zaandam aanzienlijk verbeterde.Echter, de Coentunnel bleek later een te beperkte capaciteit te hebben, waardoor in 2013 de Tweede Coentunnel werd geopend.
De Geboorte van de Hardloopwedstrijd in 1985
Cees Lansbergen van Le Champion was zo onder de indruk van de Dam tot Dam race dat hij besloot er een hardloopevenement van te maken. Na jaren van voorbereiding en overleg met verschillende instanties, kreeg hij in de zomer van 1985 groen licht van de gemeente Amsterdam.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Op zondag 3 november 1985 vond de eerste officiële Dam tot Damloop plaats, met ongeveer 4.300 deelnemers aan de start. Het parcours liep van de Dam in Amsterdam naar de Dam in Zaandam, door de IJtunnel. De belangstelling langs het parcours was enorm, met tienduizenden mensen die de lopers aanmoedigden.
De eerste editie was een groot succes en verliep vrijwel geheel naar wens. De passage van de IJtunnel was een fascinerend gebeuren voor zowel deelnemers als toeschouwers. Alleen bij de finish in Zaandam liep de zaak door de grote toeloop een beetje vast, maar dat veranderde niets aan de sfeer: die was grandioos.
Groei en Internationale Bekendheid
Na de succesvolle eerste editie was het niet moeilijk meer om jaarlijks de vereiste toestemmingen te krijgen. Door de start en finish iets te verleggen en samenwerking te zoeken met atletiekverenigingen Atos (Amsterdam-Noord) en Zaanland (Zaandam), kon Le Champion de loop laten erkennen door de Atletiekunie en er een officiële wedstrijd van maken.
Vanaf het tweede jaar in 1986 was het streven enige wereldtoppers aan de start te krijgen en met namen als Mamede, Rousseau en Kristiansen lukte dat al direct. De lijst van winnaars bevat inmiddels indrukwekkende namen, aangetrokken dankzij de steun van een aantal sponsors. Bovendien zijn de organisatoren er in geslaagd de loop steeds grotere bekendheid te geven door het invoeren van innovaties. In 1988, bij de vierde uitgave, kwam men met de businessloop voor bedrijventeams. Dat was een voltreffer: er schreven 56 teams in. Ook dit aantal zou daarna alleen maar stijgen tot in 2009 bij de 25e jubileumeditie het record aantal van 3.961 businessteams aan de start verscheen!
Om het publiek bij de finish in Zaandam leuk bezig te houden en de jeugd ook een kans te geven in actie te komen, introduceerde Le Champion in het tweede Dam tot Dam jaar minilopen over 2,2 en 3,2 km. Ook hier meteen enige duizenden deelnemertjes, hartstochtelijk aangemoedigd door vaders, moeders, opa's en oma's. De Dam tot Damloop werd steeds meer een familiegebeuren.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
In 1991 kon men het aantal Dam tot Damlopers in vijf cijfers schrijven: 11.100. Het publiek werd ook nauwer bij de loop betrokken door aan vele opgehangen en omhooggehouden spandoeken een wedstrijd te verbinden. Ook kwam er een fotowedstrijd en de mensen langs de route (ook scholen en verenigingen) werd gevraagd delen van het parcours fraai te versieren.
De Dam tot Damloop Door de Jaren Heen
De Dam tot Dam Businessloop bereikte in 2009 tijdens het 25-jarig jubileum het absolute hoogtepunt met 3.961 teams, waarmee de Businessloop de grootste ter wereld is in haar soort. Wat betreft het aantal deelnemers werd in dezelfde editie, dankzij de eenmalige uitbreiding van het programma met de Dam tot Dam by night op zaterdagavond, het gigantische aantal deelnemers van 60.000 geteld. De Dam tot Damloop was hiermee niet alleen veruit het grootste loopevenement van Nederland, maar behoorde ook wereldwijd tot de grotere loopevenementen. Aantallen waarvan Cees Lansbergen in 1981 zelfs niet eens durfde te dromen.
In 2013 werd het Burgemeester in ’t Veldpark in Zaandam uitgekozen als nieuwe locatie van het VIP-Businessdorp. Dit park groeide in enkele jaren uit tot dé plek waar deelnemers en toeschouwers elkaar gedurende het evenement ontmoeten.
Ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van de Dam tot Damloop werd in 2014 de 4 Engelse Mijl Damloop verplaatst naar de zaterdagavond, waarmee de Damloop by night was geboren. Door de korte afstand naar de zaterdag te verplaatsen, konden er 10.000 extra deelnemers meedoen. Een jaar later wordt de afstand wel aangepast naar 5 Engelse Mijl (8 km), om zo de start en finish meer te verbinden met het feest in het Dam tot Dam Park.
Een Volksfeest
De Dam tot Damloop is uitgegroeid tot een volksfeest. De meeste toeschouwers komen om bekenden aan te moedigen en te genieten van de unieke Dam tot Dam sfeer. Toch blijft de wedstrijdloop een wezenlijk onderdeel van het evenement. Een aantal sponsors maakt het mogelijk topatleten aan te trekken en dat levert altijd weer een televisiereportage op.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
Uitdagingen en Innovaties
Zoals vele evenementen, ondervond ook de Dam tot Damloop de gevolgen van de coronapandemie. In 2020 en 2021 moesten de Dam tot Damloop en Damloop by night worden afgelast. In 2020 liet Le Champion de deelnemers in beweging komen door de speciale Home Edition, waar lopers vanuit hun eigen voordeur meededen en hun tijd via een app konden registreren.
In 2022 vond de Dam tot Damloop eindelijk weer plaats, met in totaal 40.000 hardlopers aan de 10 Engelse Mijl en 9.000 aan de Damloop by night. Ondanks de regen werden er twee beste wereldjaartijden gelopen.
In 2023 werd de wedstrijd gewonnen door de Kenianen Kimeli en Keino, met 40.000 lopers aan de 10 Engelse Mijl en 10.000 aan de Damloop by night.
De Dam tot Damloop Vandaag
De Dam tot Damloop vindt later deze maand weer plaats en is één van de meest iconische hardloopevenementen in Nederland. Met zijn unieke parcours van Amsterdam naar Zaandam trekt deze race jaarlijks duizenden lopers van verschillende niveaus.
Het Parcours
De route van de Dam tot Damloop begint op de historische Dam in het hart van Amsterdam en strekt zich uit over 10 Engelse mijl (ongeveer 16.1 kilometer) naar de Dam in Zaandam. Het parcours is allesbehalve standaard. Direct na de start aan de Hendrikkade rennen de deelnemers door de IJtunnel. Via de Buiksloterdijk, Landsmeederdijk, de Kadoelenweg, Stoombootweg en de Appelweg volgt het Molenwijkpark. Om vervolgens via het fietspad van de Verlengde Stellingweg naar de Noorder IJ- en Zeedijk in Zaandam te rennen. Eenmaal daar volgt alleen nog de Zuiddijk en de Dam om bij de finish aan de Peperstraat te komen.
De Damloop by Night
De Damloop by night, geïntroduceerd in 2010, is een sfeervolle avondloop van 5 Engelse mijl (ongeveer 8 kilometer) die plaatsvindt de avond voor de hoofdrace. De straten van Zaandam worden verlicht met speciale lichteffecten en muziek, wat zorgt voor een feestelijke en bijna magische hardloopervaring.
Deelnemen en Toeschouwen
Meedoen aan de Dam tot Damloop is best een feest. Zowel voor de deelnemer als degene die hem komt aanmoedigen. Verspreid over het parcours staan verschillende podia waar ruim 40 bands spelen en verschillende DJ’s draaien en blaaskapellen de 250.000 toeschouwers in beweging brengen. Elke editie van de Dam tot Damloop kent deelnemers uit alle uithoeken van de wereld.
Faciliteiten
Tijdens de Dam tot Damloop worden uitgebreide faciliteiten aangeboden aan de deelnemers, waaronder meerdere drinkposten, EHBO-voorzieningen en kleedruimtes. De organisatie van de Dam tot Damloop heeft een handige app die ze elk jaar weer verbeterd. Interactieve parcourskaarten, alle informatie voor zowel deelnemer als bezoeker en een handige live-trackingfunctie waarmee je vanaf de bank je favoriete deelnemers kunt volgen. Sinds jaar en dag kun je wedstrijd live op tv, de radio (frequentie 88.9) en online (rtvnl.nl of at5.nl) volgen.
Topatleten
Net zoals elke hardloopwedstrijd doen ook aan deze loop de beste renners mee. Niet verwonderlijk dat de Keniaan Leonard Patrick Komon de snelste tijd ooit op dit parcours heeft met zijn 44.27 minuten (2011). Enkele weken geleden maakte Sportorganisatie Le Champion al bekend dat grote internationale namen, zoals Olympisch Kampioen Joshua Cheptegei, deelnemen aan de NN Dam tot Damloop. Vandaag wordt bekend dat er een ijzersterk nationaal veld aan de wedstrijd wordt toegevoegd. Op zondag 22 september zullen onder anderen Tom Hendrikse, Filmon Tesfu, Frank Futselaar en Lucas Nieuweboer de strijd aangaan bij de Nederlandse mannen. Bij de vrouwen ligt de focus voor het Nederlandse podium op meerdere Olympiërs. Recent hebben Tom Hendrikse, Filmon Tesfu en Frank Futselaar laten zien in uitstekende vorm te verkeren. Begin deze maand won Hendrikse de Singelloop in Enschede, waar hij op de 5 Engelse Mijl (8 kilometer) een tijd van 24:01 klokte. Hij bereidt zich voor op de TCS Amsterdam Marathon in oktober, net als zijn concurrent en marathondebutant Filmon Tesfu. Tesfu verkeert eveneens in topvorm en finishte afgelopen weekend met een tijd van 1:02:15 bij een halve marathon in Engeland. Andere kanshebbers voor het Nederlandse podium zijn Stan Niesten, Lucas Nieuweboer en Björn Koreman. In april finishte Niesten als tweede Nederlander tijdens het NK Marathon, waarmee hij met een tijd van 2:10:10 een achtste plek veroverde op de Nederlandse ranglijst aller tijden. Nieuweboer eindigde als vierde Nederlander met een tijd van 2:12:44. Bij de vrouwen zijn de ogen gericht op Olympiërs Diane van Es, Maureen Koster en Anne Luijten. Van Es heeft de beste papieren, met een zilveren medaille op het EK in juni en een 16e plek in de Olympische finale van de 10.000 meter. Haar trainingspartner Koster greep op het EK in Rome net naast de medailles en bereikte de halve finales op de 5.000 meter van de Olympische Spelen in Parijs. Marathonloopster Anne Luijten toonde deze maand haar uitstekende vorm door tijdens de Singelloop in Enschede de winst te pakken op de 5 Engelse Mijl met een tijd van 26:48. Tijdens de vorige editie van de NN Dam tot Damloop stonden Van Es en Luijten, samen met Jill Holterman, op het Nederlandse podium.
Tips voor Deelnemers
- Begin je training ten minste 8 tot 12 weken voor de race.
- Draag lichte, ademende kleding die past bij de verwachte weersomstandigheden op de dag van de race.
- Eet een lichte maaltijd ongeveer 2-3 uur voor de start en drink voldoende water.
- Plan je reis naar de start en vanaf de finish goed.
- Maak gebruik van de beschikbare faciliteiten, zoals drinkposten en EHBO-voorzieningen.
tags: #dam #tot #dam #wedstrijd #geschiedenis