In de voetbalwereld zijn gele en rode kaarten een bekend fenomeen. De KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) hanteert specifieke regels en procedures met betrekking tot deze kaarten, inclusief de bijbehorende straffen en boetes. Dit artikel geeft een overzicht van de belangrijkste aspecten rondom 'code geel' en andere gerelateerde zaken binnen de KNVB.
Gele Kaarten: Waarschuwingen en Schorsingen
De KNVB wil middels het bestraffen van commentaar op de leiding respect voor de arbitrage bevorderen. Het verbale bejegenen van de scheidsrechter wordt even zwaar bestraft als een zware tackle.
Voetballers worden niet direct geschorst na een gele kaart. De eerste schorsing volgt pas na de vierde gele kaart. Voor de vierde, vijfde en elke volgende kaart volgt een schorsing van één competitie- of bekerwedstrijd. Een amateurvoetballer wordt pas na de elfde boeking voor twee wedstrijden geschorst.
Sinds het seizoen 2013/’14 hanteert de KNVB in de categorie B een tijdstraf van tien minuten bij een (eerste) gele kaart, die vervolgens niet meer op het wedstrijdformulier komt te staan. Een tweede gele kaart leidt nog altijd tot rood, al wordt ook deze tweede prent niet meer genoteerd.
Met de komst van de tijdstrafregeling komen gele kaarten niet meer op het wedstrijdformulier te staan en kunnen dus evenmin meer leiden tot een latere schorsing. Wel is de straf bij een eerste gele kaart nu direct voelbaar; voor de speler zelf én voor het team dat direct tien minuten lang met een speler minder verder moet.
Lees ook: Code Scheidsrechter Volleybal
Rode Kaarten: Direct en Indirect
Bij een tweede waarschuwing (tweede gele kaart) toont de scheidsrechter de speler een rode kaart. Hij of zij moet dan definitief het veld verlaten, eveneens zonder dat dit tuchtrechtelijke gevolgen heeft. Als een speler direct de rode kaart krijgt, volgt echter wél de gebruikelijke tuchtrechtelijke procedure.
Procedure bij Gele en Rode Kaarten
Wanneer een speler een gele of rode kaart ontvangt, noteert de scheidsrechter dit op het wedstrijdformulier, inclusief een code die de aard van de overtreding aangeeft. Roda'46 bijvoorbeeld, berekent voor iedere kaart die de scheidsrechter op het wedstrijdformulier vermeldt, een boete van de KNVB aan de betrokken speler door. Afhankelijk van de ernst van de overtreding volgen soms extra straffen.
De volgende richtlijnen zijn van belang:
- Accepteer de beslissing: Marchandeer niet over de kaart. Als een kaart onterecht is gegeven, kan dit naderhand worden aangegeven in een verklaring.
- Gele kaart: Bij een gele kaart (en bij 2x geel = rood) zijn er verder geen handelingen vereist.
- Direct rood: Bij direct rood moet de scheidsrechter een verklaring bij de KNVB inleveren. Als de bestrafte speler niet akkoord gaat met het schikkingsvoorstel, moet hij of zij binnen drie werkdagen - met redenen omkleed - bezwaar aantekenen. Standaard formulieren zijn bij elke vereniging aanwezig. Hierop dient zowel de speler als de leider een toelichting te geven.
- Contact opnemen: Neem bij een rode kaart altijd direct (op de dag van de wedstrijd) contact op met de betrokken afdelingscommissie van Roda '46.
Schorsingen en Boetes
De teamleiding handhaaft de schorsing, ook bij ernstige spelerstekorten. De boetes worden in rekening courant geïnd door de KNVB.
Het Belang van de Scheidsrechter
Het is essentieel dat de beslissingen van de (club)scheidsrechter worden geaccepteerd en hij/zij zich gesteund weet door het bestuur, trainers, leiders, ouders en de aanvoerders van de teams. Alleen dan ontstaat er een sfeer waarbinnen het goed vertoeven is.
Lees ook: Wedstrijdaantallen bij de KNVB
Stelregels hierbij zijn:
- Alle beslissingen van de scheidsrechter worden geaccepteerd. Daarover geen discussie.
- Alle door de scheidsrechter gegeven directe rode kaarten worden op het wedstrijdformulier vermeld.
- Wanneer een clubscheidsrechter er uit veiligheidsoverwegingen voor kiest geen onregelmatigheden op het wedstrijdformulier te vermelden, brengt het bestuur van de vereniging zo spoedig mogelijk de afdeling Wedstrijdzaken van de KNVB alsnog schriftelijk op de hoogte van de gebeurtenissen. Dat is belangrijk om vervolgstappen te kunnen ondernemen en mogelijke herhaling te voorkomen.
- De spelers die een directe rode kaart hebben ontvangen, draaien zelf op voor het betalen van de administratiekosten van deze kaart.
Sancties bij Onregelmatigheden
De KNVB kan waarnemers aanstellen bij wedstrijden. Als uit hun rapportage - of anderszins - blijkt dat (een) directe rode kaart(en) niet op het wedstrijdformulier is/zijn vermeld, dan wordt een nader onderzoek ingesteld en kan de KNVB aangifte doen bij de tuchtcommissie. De tuchtcommissie kan in dit geval straffen opleggen voor de vereniging (boete), het team (winstpunt(en) in mindering) evenals een rechtontzegging voor de verantwoordelijken en de scheidsrechter.
Als bijvoorbeeld een wedstrijd is gestaakt en betrokkenen vermelden dit niet op het wedstrijdformulier, dan zal de tuchtcommissie deze zaak tuchtrechtelijk in behandeling nemen. Dit kan mogelijk achterwege blijven als de afdeling wedstrijdzaken binnen twee werkdagen na de wedstrijd een schriftelijke verklaring ontvangt van betrokken clubs. Hierin moet ook de reden staan van het niet vermelden van het staken van de wedstrijd op het wedstrijdformulier.
Afgelastingen bij Slecht Weer: Code Oranje
De KNVB gebruikt internationale waarschuwingskleuren om de impact van gevaarlijk weer aan te geven. Er kunnen voor alle weertypen - neerslag, temperatuur, wind, onweersbuien - code geel, oranje en rood worden uitgegeven. Hierbij staat met name de impact van het weer centraal. De KNMI kleurcoderingen sluiten aan bij de internationale standaarden.
- Code Geel: Er is kans op gevaarlijk weer. Dit zijn weersituaties die in Nederland vaak voorkomen waarbij het raadzaam is op te letten, met name als men onderweg is.
- Code Oranje: Er is grote kans op gevaarlijk weer waarbij de impact groot is met mogelijk schade, letsel of veel overlast. Dit kan plaatselijk zijn.
- Code Rood: Dit is een weeralarm waarbij extreem weer een grote impact op de samenleving heeft. De weersituatie kan voor zoveel schade, letsel en overlast zorgen dat het maatschappij-ontwrichtend kan zijn. Dit kan heel plaatselijk zijn.
Bij een code oranje (waarbij de KNVB dan meestal al voor de hele regio automatisch tot afgelasting overgaat) wordt er sowieso niet gevoetbald en kan de afgelasting direct worden gecommuniceerd (in de onderbouw door de leeftijdscoördinatoren). Bij gedeeltelijke afgelasting vragen sommigen zich af waarom zijn/haar eigen wedstrijd niet door gaat en waarom andere wedstrijden wel doorgaan (of andersom). Daarom hier ter verduidelijking enkele KNVB-regels waar wij ons aan moeten houden en de keuzes die vrijwilligers moeten maken bij gedeeltelijke afgelasting.
Lees ook: KNVB Rode Kaart Code 4: Wat betekent dit?
De afgelastingsregeling wordt toegepast conform de scheiding categorie A en categorie B. Bij vv Hillegersberg valt onder categorie A (seizoen 2024-'25): Heren 1, Vrouwen 1, O23-1, JO15-1 en JO14-1. Alle overige teams vallen in de categorie B. Bekerwedstrijden vallen voor wat betreft de afgelasting ook onder de categorie A; dit geldt voor alle teams. Voor wat de volgorde van afgelasten bij de overige teams betreft is het aantal achterstallige wedstrijden van de betrokken teams een factor. Indien een deel van de velden wordt afgelast zal er een veldherindeling gemaakt worden. Het is dus niet per definitie zo dat de geplande wedstrijden op die velden wordt afgelast. Algehele afgelastingen in districten en/of categorieën worden gecommuniceerd via knvb.nl en Teletekst-pagina 603 (kijk bij district West 2).
Overige Afspraken en Richtlijnen
- Veiligheid en bescherming: Waarborgen van de veiligheid van de spelers en bescherming van de velden.
- Tijdige afgelasting: Een tijdige afgelasting is minimaal 24 van te voren in het geval van extreme weersituaties: hitte, overvloedige sneeuwval, storm etc.
- Kunstgras: Bij ontdooiende bovenlaag van het kunstgras wordt er ook niet gevoetbald. Dit wordt tijdig aangegeven door de verenigingsmanager.
- Leeftijdsgroepen: Specifieke afspraken per leeftijdsgroep:
- Voor spelers onder de 10 wordt er afgelast bij 27 graden KNMI of hoger o.b.v. het weerbericht de dag ervoor.
- Voor spelers van O11 en O12 wordt er afgelast bij 30 graden of hoger tijdens trainingstijd (16u of 17u) o.b.v. het KNMI weerbericht de dag ervoor.
- Voor spelers uit de bovenbouw wordt er afgelast bij 32 graden of hoger tijdens trainingstijd (18u of later) o.b.v.
Wanneer Krijgt een Speler een Gele of Rode Kaart?
Een speler die een onbesuisde overtreding maakt (zonder het gevaar of de gevolgen voor de tegenstander in ogenschouw te nemen), kan van de scheidsrechter een officiële waarschuwing ontvangen: de gele kaart. Hiervan wordt melding gemaakt op het wedstrijdformulier (mDWF). Bij twee waarschuwingen in één wedstrijd volgt een veldverwijdering. Want zoals iedereen weet is twee keer geel rood. Na het ontvangen van twee waarschuwingen in één wedstrijd ben je de eerstvolgende wedstrijd in dezelfde categorie uitgesloten en deze uitsluiting geldt tot de dag dat het team van betrokkene de eerstvolgende wedstrijd uit die categorie heeft gespeeld. Deze waarschuwingen worden niet geregistreerd op de staffel.
Registratiestaffels Amateurvoetbal
Er bestaan vijf categorieën om waarschuwingen te registreren:
- Registraties voortvloeiend uit competitiewedstrijden (inclusief beslissingswedstrijden);
- Registraties voortvloeiend uit promotie- en degradatiewedstrijden (nacompetitie), play-offwedstrijden of wedstrijden ter opvulling van open plaatsen;
- Registraties voortvloeiend uit bekerwedstrijden;
- Registratie voortvloeiend uit Eredivisie Cup Vrouwen wedstrijden;
- Registraties voortvloeiend uit overtredingen van teamofficials in alle bindende wedstrijden.
Sinds het seizoen 2020/'21 kan ook een teamofficial voor, tijdens en na een wedstrijd van de scheidsrechter één of meer waarschuwingen ('gele kaart') ontvangen.
Reguliere Competitie
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 0 |
| 3 | 0 |
| 4 | 0 |
| 5 | 1 |
| 6 | 0 |
| 7 | 1 |
| 8 | 0 |
| 9 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Iedere vijfde, zevende, negende en volgende registratie die een speler krijgt binnen de registratieperiode van één seizoen betekent uitsluiting voor de daaropvolgende competitiewedstrijd of een daarmee samenhangende wedstrijd voor betrokkene. Een met de competitie samenhangende wedstrijd betreft een promotie- en degradatiewedstrijd (de nacompetitie) of een playoffwedstrijd.
Promotie- of Degradatiewedstrijden/Play-offs of Opvulling Open Plaatsen
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 1 |
| 3 | 0 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Iedere tweede, vierde en daaropvolgende registratie die een speler krijgt, binnen de registratieperiode van één seizoen, betekent uitsluiting voor de daaropvolgende competitiewedstrijd of een daarmee samenhangende wedstrijd voor betrokkene. Indien een tweede, vierde of volgende registratie volgt uit de laatste promotie- en degradatiewedstrijd of play-offwedstrijd, is betrokkene voor de eerstvolgende competitiewedstrijd in het nieuwe seizoen uitgesloten van deelname.
Bekercompetitie
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 1 |
| 3 | 0 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Iedere tweede, vierde en volgende registratie die een speler krijgt binnen de registratieperiode van één seizoen, betekent uitsluiting voor de eerstvolgende bekerwedstrijd in het kader van de bekercompetitie voor de betrokken speler. Indien uit de laatste bekerwedstrijd een tweede, vierde of daaropvolgende registratie volgt, is de betreffende speler voor de eerstvolgende bekerwedstrijd in het nieuwe seizoen uitgesloten van deelname.
Eredivisie Cup Vrouwen
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 1 |
| 3 | 0 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Iedere tweede, vierde en volgende registratie die een speelster krijgt binnen de registratieperiode van één seizoen, betekent uitsluiting voor de eerstvolgende wedstrijd van de Eredivisie Cup voor de betrokken speelster. Indien uit de laatste wedstrijd van de Eredivisie Cup een tweede, vierde of daaropvolgende registratie volgt, is de betreffende speelster voor de eerstvolgende wedstrijd van de Eredivisie Cup in het nieuwe seizoen uitgesloten van deelname.
Teamofficials
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden functieontzegging |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 0 |
| 3 | 0 |
| 4 | 1 |
| 5 | 0 |
| 6 | 0 |
| 7 | 0 |
| 8 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Iedere vierde, achtste en volgende registratie die een teamofficial krijgt binnen de registratieperiode van één seizoen betekent functieontzegging voor de eerstvolgende wedstrijd voor de betrokken teamofficial.
Twee Waarschuwingen in Één Wedstrijd
Indien een teamofficial twee waarschuwingen krijgt in een competitiewedstrijd, een daarmee samenhangende wedstrijd of een bekerwedstrijd, waardoor deze teamofficial uit het veld gezonden is (of had moeten worden gezonden), heeft tot gevolg, dat de teamofficial het recht wordt ontzegd om bij de eerstvolgende wedstrijd zijn functie uit te oefenen. Wanneer een teamofficial twee waarschuwingen in één wedstrijd heeft gekregen, worden deze niet op de staffel geregistreerd.
Kosten Registraties en Directe Veldverwijdering
In de categorie B van het veldvoetbal wordt gewerkt met een tijdstrafregeling. Een tijdstraf duurt tien minuten. Voor pupillen geldt een tijdstraf van vijf minuten. Het opleggen van een tijdstraf heeft geen verdere gevolgen voor de betrokken speler. Een speler kan slechts eenmaal per wedstrijd een tijdstraf opgelegd krijgen. De scheidsrechter toont de speler hierbij wel de gele kaart. Ook in het futsal wordt gewerkt met een tijdstafregeling. Een tijdstraf in het futsal duurt twee minuten. De scheidsrechter toont hierbij de speler de gele kaart.
Rode Kaarten: Verdere Procedure
Bij handelingen met buitensporige inzet en ernstig wangedrag trekt de scheidsrechter een (directe) rode kaart. De speler moet direct het veld of de zaal verlaten. Na afloop van de wedstrijd wordt de rode kaart op het wedstrijdformulier vermeld. Vervolgens geeft de scheidsrechter antwoord op de specificatievragen behorende bij de overtreding. Op basis van de vermelding van de overtreding op het wedstrijdformulier en de antwoorden van de scheidsrechter op de specificatievragen volgt in de meeste situaties een schikkingsvoorstel voor de speler. De aanklager kan echter ook besluiten verder onderzoek in te stellen of de zaak direct voor te leggen aan de tuchtcommissie.
Niet Speelgerechtigd
Een speler of wisselspeler die voor, tijdens of na een bindende wedstrijd door de scheidsrechter is bestraft met een directe rode kaart, is voor geen enkel team speelgerechtigd om uit te komen in bindende wedstrijden tot en met de dag waarop zijn team de eerstvolgende bindende wedstrijd heeft gespeeld. Dit geldt niet wanneer de aanklager amateurvoetbal de tuchtzaak seponeert of de tuchtcommissie of commissie van beroep de speler vrijspreekt.
Bindende wedstrijden zijn:
- Competitie en daarmee samenhangende wedstrijden;
- Nederlandse voetbalbekers;
- Kampioenschappen van Nederland.
De club en speler zijn zelf verantwoordelijk voor naleving van deze regel.
Reikwijdte Uitsluitingen
Uitsluitingen die worden opgelegd als gevolg van overtredingen in het veldvoetbal zijn niet van toepassing op futsal en omgekeerd, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan gelet op de ernst van de overtreding anders beslist. Uitsluitingen die worden opgelegd naar aanleiding van overtredingen in competitiewedstrijden of met de competitie samenhangende wedstrijden zijn ook van toepassing op bekerwedstrijden en omgekeerd, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan anders beslist. De tuchtrechtelijke organen zijn de aanklager, de tuchtcommissie en de commissie van beroep.
Strafcodes KNVB
Als een scheidsrechter tijdens een wedstrijd een gele of rode kaart toont, moet op het wedstrijdformulier de reden voor die kaart worden aangegeven in de vorm van een strafcode. Tuchtzaken amateurvoetbal kent acht strafcodes. Alle overtredingen waarvoor een waarschuwing (gele kaart) wordt toegekend zijn ondergebracht in één strafcode, voor de directe rode kaarten bestaan er zeven codes waarvan een code specifiek voor teamofficials geldt: ‘Overige overtredingen begaan door teamofficials’.
Overzicht Strafcodes
- Strafcode 1: gele kaart
- Strafcode 2: onreglementair voorkomen van een doelpunt of ontnemen van een scoringskans
- Strafcode 3: ernstig gemeen spel (tijdens een duel om de bal)
- Strafcode 4: gewelddadige handeling (buiten een duel om de bal)
- Strafcode 5: grove en/of beledigende taal
- Strafcode 6: bedreigen
- Strafcode 7: spuwen
- Strafcode 8: overige overtredingen begaan door teamofficials
In aanvulling op de acht codes zijn er op het digitale wedstrijdformulier (DWF) eenvoudig in te vullen, gesloten vragenlijsten, die doorgaans een helder beeld geven van de bijbehorende overtreding. Hierdoor zijn voor de meeste overtredingen geen aanvullende rapportages van (assistent-)scheidsrechters meer nodig. Bovendien sluiten de benamingen van de nieuwe strafcodes aan bij het herkenbare (spelregel)taalgebruik uit de Spelregels veldvoetbal en futsal.
Interne Straffen en Kenbaarmaking
Een speler kan als gevolg van wangedrag niet alleen door een tuchtrechtelijk orgaan bestraft worden, maar ook door zijn eigen vereniging. Zo kan de vereniging naar aanleiding van wangedrag besluiten de speler gedurende een aantal wedstrijden niet op te stellen. Voor het tuchtrechtelijk orgaan dat de zaak in behandeling heeft (de aanklager, de tuchtcommissie of de commissie van beroep) is het van belang dat deze interne straf kenbaar wordt gemaakt. Alleen in die gevallen kan het tuchtrechtelijk orgaan rekening houden met de interne straf die reeds aan de speler is opgelegd en wordt voorkomen dat een speler dubbel wordt bestraft. Indien een vereniging pas na afloop van een tuchtzaak de interne straf kenbaar maakt, dan kan het tuchtrechtelijk orgaan hier geen rekening mee houden bij de strafoplegging.
Richtlijnen Straftoemeting
Voor gele kaarten geldt de straftoemeting in onderstaande tabellen.
Reguliere Competitie
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 0 |
| 3 | 0 |
| 4 | 0 |
| 5 | 1 |
| 6 | 0 |
| 7 | 1 |
| 8 | 0 |
| 9 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Bekercompetitie
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 1 |
| 3 | 0 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Promotie- of Degradatiecompetitie/Play-offs
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | 1 |
| 3 | 0 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
De staffels gelden zowel voor het veldvoetbal als voor de landelijke competities futsal (eredivisie mannen en vrouwen en eerste divisie mannen). De registratie van twee waarschuwingen in één wedstrijd tellen niet mee voor de desbetreffende staffel.
Uitsluitingen die aan spelers worden opgelegd naar aanleiding van een competitiewedstrijd, een daarmee samenhangende wedstrijd of een bekerwedstrijd gelden voor de in het schikkingsvoorstel of in de uitspraak genoemde categorie wedstrijden.
Uitsluitingen die worden opgelegd als gevolg van overtredingen in het veldvoetbal zijn niet van toepassing op futsal en omgekeerd, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan gelet op de ernst van de overtreding anders beslist. De tuchtrechtelijke organen zijn de aanklager, de tuchtcommissie en de commissie van beroep.
Een met de competitie samenhangende wedstrijd is een promotie- en degradatiewedstrijd/play-offwedstrijd, maar bijvoorbeeld ook een beslissingswedstrijd voor promotie, degradatie of periodekampioenschap en een kampioenswedstrijd.