Het is een onmiskenbaar feit dat er zich steeds vaker incidenten voordoen op en rond de voetbalvelden die het voetbalspel in een negatief daglicht stellen. Deze verloedering is een bron van zorg, en de KNVB, samen met sportverenigingen, spant zich in om excessen tegen te gaan. Dit artikel onderzoekt de rol van gedragscodes, alcoholbeleid en de handhaving van normen en waarden binnen sportverenigingen, met de focus op voetbalclubs aangesloten bij de KNVB.
De Noodzaak van Gedragsregels
Voetbal is meer dan alleen een spel; het is een teamsport en een gemeenschap. Om ervoor te zorgen dat iedereen optimaal kan genieten van de sport, zijn duidelijke gedragsregels essentieel. Deze regels, vaak vastgelegd in een gedragscode, geven duidelijkheid over wat de club belangrijk vindt en waar ze voor staat.
Een voorbeeld hiervan is HZVV, een voetbalvereniging die streeft naar een omgeving waar iedereen zich thuis voelt, ongeacht hun voetbalcapaciteiten of achtergrond. De vereniging heeft een boekwerkje met de titel “Sportief gedrag HZVV” opgesteld, waarin de gedragsregels zijn vastgelegd. Deze regels omvatten onder meer:
- Het netjes achterlaten van de kleedkamer.
- Rustig blijven bij fouten van teamgenoten of tegenstanders.
- Het opruimen van afval in de kantine en kleedkamers.
- Het accepteren van beslissingen van de scheidsrechter.
Helaas is het naleven van deze regels niet altijd vanzelfsprekend, en daarom is het belangrijk dat de vereniging hier actief aan werkt, samen met alle leden.
Basiswaarden als Richtlijn
Veel clubs hebben een aantal basiswaarden, die ze erg belangrijk vinden om na te streven. Deze principes gelden als richtlijn voor alles wat binnen de vereniging gebeurt. Om deze waarden in de omgang met anderen waar te maken, zijn er regels en normen nodig waaraan men zich in de praktijk dient te houden. Voorbeelden van zulke waarden zijn sportiviteit en fair play: eerlijk spelen volgens de gemaakte afspraken.
Lees ook: Code Scheidsrechter Volleybal
R.K.S.V. Heeze, bijvoorbeeld, heeft vijf basiswaarden geformuleerd:
- Plezier
- Respect
- Eerlijkheid
- Betrokkenheid
- Sportiviteit
Deze waarden vormen de pijlers waarop de vereniging functioneert en zijn een belangrijke richtlijn voor het dagelijks denken en doen van alle betrokkenen.
Specifieke Gedragscodes per Doelgroep
Het is belangrijk te erkennen dat verschillende groepen binnen een sportvereniging verschillende behoeften en verantwoordelijkheden hebben. Daarom is het essentieel om specifieke gedragscodes per doelgroep te ontwikkelen. Ouders, jeugdleden, trainers en leiders hebben allemaal hun eigen rol te spelen in het creëren van een positieve en respectvolle omgeving.
Ouders, bijvoorbeeld, worden aangemoedigd om hun kinderen aan te moedigen om volgens de regels te spelen, nederlagen te helpen verwerken en de waarde en het belang van vrijwillige trainers en leiders te erkennen. Ze hebben ook een voorbeeldfunctie en moeten zich bewust zijn van hun invloed en verantwoordelijkheid.
Jeugdspelers moeten zich respectvol gedragen tegenover scheidsrechters, tegenstanders en leiding, en zich tijdig afmelden voor wedstrijden en trainingen.
Lees ook: Wedstrijdaantallen bij de KNVB
Trainers en leiders moeten zorgen voor een veilige en stimulerende omgeving voor de spelers, en hen helpen hun vaardigheden te ontwikkelen en hun plezier in het spel te behouden.
Alcoholbeleid in Sportkantines
Naast gedragsregels is ook een goed alcoholbeleid van groot belang in sportverenigingen. De alcoholwetgeving heeft als doel om het jonge, nog onvolgroeide brein te beschermen tegen de gevolgen van alcoholgebruik en om andere schadelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik te voorkomen.
Sportverenigingen met een kantine in eigen beheer vallen onder de Drank- en Horecawet en moeten beschikken over een bestuursreglement "Alcohol in sportkantines". Dit reglement moet waarborgen dat er verantwoord met alcohol wordt omgegaan.
Belangrijke aspecten van een goed alcoholbeleid zijn:
- Leeftijdsgrens: Er mag geen alcohol worden geschonken aan personen onder de 18 jaar.
- Sociale Hygiëne: Leidinggevenden en barvrijwilligers moeten kennis hebben van de invloed van alcoholgebruik en hoe ze verantwoord alcoholgebruik kunnen bevorderen.
- BOB-afspraken: Het bestuur moet het maken van BOB-afspraken stimuleren om te voorkomen dat personen onder invloed van alcohol aan het verkeer deelnemen.
- Verantwoorde Openingstijden: De openingstijden van de kantine moeten conform de drank- en horecavergunning zijn.
- Geen Prijsacties: Prijsacties die het gebruik van alcohol stimuleren, zoals "happy hours" en "meters bier", zijn niet toegestaan.
Handhaving van de Regels
Het hebben van goede gedragsregels en een helder alcoholbeleid is niet voldoende. Het is cruciaal dat de regels ook daadwerkelijk worden gehandhaafd. Dit vereist een actief bestuur, een waarden en normen commissie en de betrokkenheid van alle leden.
Lees ook: KNVB Rode Kaart Code 4: Wat betekent dit?
Sancties voor overtredingen kunnen variëren van een waarschuwing tot uitsluiting van wedstrijden, schorsing en zelfs beëindiging van het lidmaatschap. Het is belangrijk dat de sancties duidelijk zijn en consequent worden toegepast.
R.K.S.V. Heeze hanteert bijvoorbeeld een lik-op-stukbeleid, waarbij de kosten die voortvloeien uit begane excessen voor rekening van de veroorzaker zijn. De vereniging heeft ook een sanctielijst opgesteld, waarin de minimale sancties per overtreding van het normen en waardenplan zijn vermeld.
Sociale Controle en Vrijwilligerswerk
Naast formele regels en sancties is ook sociale controle van groot belang. Leden worden aangemoedigd elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag en elkaar te helpen de regels na te leven.
Vrijwilligers spelen een cruciale rol in het creëren van een positieve en respectvolle omgeving binnen de vereniging. Van bestuursleden tot jeugdleiders en van kantinemedewerkers tot commissieleden, zij zetten zich met hart en ziel in voor de club. Het is belangrijk om de inzet van deze vrijwilligers te waarderen en hen te ondersteunen.
De Rol van de KNVB
De KNVB speelt een belangrijke rol in het bevorderen van sportiviteit en het tegengaan van wangedrag in het voetbal. De bond heeft convenanten gesloten met sportverenigingen om een preventief en correctief beleid te voeren. De KNVB biedt ook ondersteuning en hulpmiddelen aan verenigingen om hun eigen gedragsregels en alcoholbeleid te ontwikkelen en te implementeren.
tags: #code #drankgebruik #sportverenigingen #knvb