In het voetbal, zowel op het veld als in de zaal, is de scheidsrechter de autoriteit die bepaalt wat wel en niet is toegestaan. Een belangrijk onderdeel hiervan is het geven van gele en rode kaarten, die gevolgen hebben voor het verdere verloop van de wedstrijd en soms ook voor toekomstige wedstrijden. Dit artikel behandelt de regels omtrent gele en rode kaarten, specifiek ingaand op "Code 5" (grove en/of beledigende taal) en de bijbehorende consequenties voor het aantal wedstrijden dat een speler uitgesloten kan worden.
Gele Kaarten: Een Waarschuwing met Gevolgen
Een speler die een onbesuisde overtreding maakt, zonder rekening te houden met de risico's of gevolgen voor de tegenstander, kan een gele kaart ontvangen van de scheidsrechter. Deze waarschuwing wordt geregistreerd op het wedstrijdformulier (mDWF). Twee gele kaarten in één wedstrijd leiden tot een directe veldverwijdering (rood).
Consequenties van Twee Gele Kaarten in Één Wedstrijd
Na twee gele kaarten in één wedstrijd is de speler automatisch uitgesloten voor de eerstvolgende wedstrijd in dezelfde categorie. Deze uitsluiting duurt tot de dag dat het team van de speler de eerstvolgende wedstrijd in die categorie heeft gespeeld. Belangrijk is dat deze waarschuwingen niet worden geregistreerd op de staffel (een overzicht van alle gele kaarten gedurende het seizoen).
Registratiestaffels in het Amateurvoetbal
De KNVB registreert waarschuwingen in vijf categorieën:
- Competitiewedstrijden (inclusief beslissingswedstrijden)
- Promotie- en degradatiewedstrijden (nacompetitie), play-offwedstrijden of wedstrijden ter opvulling van open plaatsen
- Bekerwedstrijden
- Eredivisie Cup Vrouwen wedstrijden
- Overtredingen van teamofficials in alle bindende wedstrijden
Sinds het seizoen 2020/'21 kunnen ook teamofficials gele kaarten ontvangen, zowel voor, tijdens als na de wedstrijd.
Lees ook: Wedstrijdaantallen bij de KNVB
Reguliere Competitie: Uitsluiting op Basis van Aantal Gele Kaarten
In de reguliere competitie geldt de volgende staffel voor uitsluitingen:
- 1e t/m 4e registratie: geen uitsluiting
- 5e registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
- 6e registratie: geen uitsluiting
- 7e registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
- 8e registratie: geen uitsluiting
- 9e registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
- Vervolgens iedere volgende registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
Iedere vijfde, zevende, negende en volgende registratie binnen één seizoen leidt tot uitsluiting voor de daaropvolgende competitiewedstrijd of een daarmee samenhangende wedstrijd (promotie/degradatie of play-off).
Promotie/Degradatie en Bekercompetitie: Afwijkende Regels
Voor promotie-/degradatiewedstrijden en bekercompetities gelden afwijkende staffels:
- 1e registratie: geen uitsluiting
- 2e registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
- 3e registratie: geen uitsluiting
- 4e registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
- Vervolgens iedere volgende registratie: 1 wedstrijd uitsluiting
Iedere tweede, vierde en volgende registratie in deze competities leidt tot uitsluiting voor de eerstvolgende wedstrijd in dezelfde competitie. Als de laatste wedstrijd van het seizoen een tweede, vierde of volgende registratie oplevert, is de speler uitgesloten voor de eerstvolgende wedstrijd in die competitie in het nieuwe seizoen.
Eredivisie Cup Vrouwen en Teamofficials
Voor de Eredivisie Cup Vrouwen gelden dezelfde regels als voor de bekercompetitie. Teamofficials worden echter anders behandeld. Zij krijgen een functieontzegging (mogen hun functie niet uitoefenen) op basis van de volgende staffel:
Lees ook: Code Scheidsrechter Volleybal
- 1e t/m 3e registratie: geen functieontzegging
- 4e registratie: 1 wedstrijd functieontzegging
- 5e t/m 7e registratie: geen functieontzegging
- 8e registratie: 1 wedstrijd functieontzegging
- Vervolgens iedere volgende registratie: 1 wedstrijd functieontzegging
Iedere vierde, achtste en volgende registratie leidt tot een functieontzegging voor de eerstvolgende wedstrijd. Twee waarschuwingen in één wedstrijd voor een teamofficial leiden direct tot een functieontzegging voor de eerstvolgende wedstrijd, maar worden niet op de staffel geregistreerd.
Rode Kaarten: Directe Veldverwijdering en Disciplinaire Maatregelen
Bij handelingen met buitensporige inzet en ernstig wangedrag toont de scheidsrechter een (directe) rode kaart. De speler moet direct het veld of de zaal verlaten. De rode kaart wordt vermeld op het wedstrijdformulier, en de scheidsrechter beantwoordt specificatievragen over de overtreding. Op basis hiervan volgt meestal een schikkingsvoorstel, maar de aanklager kan ook verder onderzoek doen of de zaak direct voorleggen aan de tuchtcommissie.
Niet Speelgerechtigd Na een Rode Kaart
Een speler die een directe rode kaart krijgt, is voor geen enkel team speelgerechtigd in bindende wedstrijden tot en met de dag waarop zijn team de eerstvolgende bindende wedstrijd heeft gespeeld. Dit geldt niet als de aanklager de zaak seponeert of de tuchtcommissie de speler vrijspreekt. Bindende wedstrijden zijn competitie-, beker- en kampioenschapswedstrijden. De club en speler zijn zelf verantwoordelijk voor de naleving van deze regel.
Reikwijdte van Uitsluitingen
Uitsluitingen in het veldvoetbal gelden niet voor futsal en omgekeerd, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan anders beslist. Uitsluitingen in competitie- of bekerwedstrijden gelden ook voor de andere competitie, tenzij anders besloten.
Strafcodes: Een Classificatie van Overtredingen
De KNVB hanteert acht strafcodes om de reden van een gele of rode kaart te specificeren. Alle overtredingen die leiden tot een gele kaart vallen onder Strafcode 1. Voor directe rode kaarten zijn er zeven codes, waaronder één specifiek voor teamofficials.
Lees ook: KNVB Rode Kaart Code 4: Wat betekent dit?
- Strafcode 1: Gele kaart
- Strafcode 2: Onreglementair voorkomen van een doelpunt of ontnemen van een scoringskans
- Strafcode 3: Ernstig gemeen spel (tijdens een duel om de bal)
- Strafcode 4: Gewelddadige handeling (buiten een duel om de bal)
- Strafcode 5: Grove en/of beledigende taal
- Strafcode 6: Bedreigen
- Strafcode 7: Spuwen
- Strafcode 8: Overige overtredingen begaan door teamofficials
Code 5: Grove en/of Beledigende Taal
Strafcode 5, "grove en/of beledigende taal," is een belangrijke categorie binnen de strafcodes. Het omvat verbale overtredingen die als onacceptabel worden beschouwd in het voetbal. Dit kan variëren van schelden tegen de scheidsrechter of tegenstander tot het uiten van discriminerende of racistische opmerkingen.
De consequenties van een rode kaart voor Strafcode 5 zijn afhankelijk van de ernst van de overtreding en de specifieke omstandigheden. De aanklager kan een schikkingsvoorstel doen, verder onderzoek instellen of de zaak direct voorleggen aan de tuchtcommissie. De straf kan variëren van een aantal wedstrijden uitsluiting tot een langere schorsing.
Interne Straf van de Vereniging
Naast de straffen die door de KNVB worden opgelegd, kan een vereniging ook een interne straf opleggen aan een speler die zich heeft misdragen. Dit kan bijvoorbeeld een schorsing voor een aantal wedstrijden zijn. Het is belangrijk dat de vereniging deze interne straf kenbaar maakt aan de aanklager, zodat hiermee rekening kan worden gehouden bij de strafoplegging en dubbele bestraffing wordt voorkomen.
Richtlijnen voor Straftoemeting
De KNVB heeft richtlijnen voor de straftoemeting bij gele en rode kaarten. Deze richtlijnen zijn vastgelegd in staffels en tabellen, die per competitiecategorie verschillen. De staffels geven aan hoeveel wedstrijden uitsluiting een speler krijgt bij een bepaald aantal gele kaarten. Bij rode kaarten is de straftoemeting afhankelijk van de aard van de overtreding en de omstandigheden.
Tijdig Melden en Reageren
In het tuchtproces is het van groot belang om tijdig te melden en te reageren op verzoeken van de aanklager. Het ingevulde rapportageformulier moet naar de aanklager worden gestuurd. De scheidsrechter stuurt het digitale wedstrijdformulier met de rode kaart door aan de aanklager.
Kosten van Registraties en Veldverwijderingen
Aan registraties en directe veldverwijderingen zijn kosten verbonden. De hoogte van deze kosten is afhankelijk van de categorie waarin de speler speelt.
Jeugdspelers
Voor spelers onder de 16 jaar wordt het schikkingsvoorstel of de eis gehalveerd. Vanaf een eis of schikkingsvoorstel van 5 wedstrijden uitsluiting kan aan jongeren onder de 23 jaar deelname aan de Halt-training Sport en Gedrag worden aangeboden.
Overige Tuchtzaken
Naast rode en gele kaarten wordt het tuchtproces ook gehanteerd bij andere zaken, zoals het niet opkomen bij een wedstrijd, misdragingen van het publiek, misdragingen van spelers en staf op de bank, en het onjuist invullen van het wedstrijdformulier.