NAC Breda, een club met een rijke historie, vierde in 2002 haar 90-jarig bestaan. De club is ontstaan uit de fusie van NOAD en ADVENDO in 1912, een samensmelting die niet zonder slag of stoot tot stand kwam. De naamgeving van de nieuwe club leidde tot discussies, waarbij de voorzitter van NOAD de club NOAD (NOad en ADvendo) wilde noemen, wat tot protesten vanuit de ADVENDO-hoek leidde. Uiteindelijk kwam Frans Konert met het idee om de club NAC te noemen, een naam die de lading dekte en door beide partijen werd geaccepteerd.
De Moeizame Start en Eerste Successen
Na de oprichting moest NAC een licentie aanvragen bij de NVB. Ook hier liep het niet van een leien dakje. Het bestuur wilde de licentie van NOAD overnemen om in de tweede klasse te kunnen spelen. Op 8 oktober ontving NAC echter een briefkaart uit Zeist met het bericht dat de NVB NAC niet toeliet tot de tweede klasse zuid. Dankzij het lobbywerk van de heer van Bel kwam op 28 oktober het verlossende woord uit Zeist.
NAC moest snel een terrein vinden om op te spelen. Het werd uiteindelijk het terrein van de huidige Trip van Zoutlandkazerne aan de kant van het Wilhelminapark. Voor 15 ouderwetse guldens werd het veld voor een heel seizoen gehuurd. Op zondag 3 november 1912 maakte NAC haar debuut in het Nederlands voetbal tegen EMM uit Middelburg. Helaas verloor NAC deze wedstrijd met 0-2. Het debuutseizoen verliep dramatisch, met slechts één overwinning en drie gelijke spelen, waardoor NAC op de zevende en laatste plaats eindigde.
In het seizoen 1918/1919 had NAC reden om feest te vieren. De Bredase trots werd voor het eerst in haar bestaan kampioen. Met spelers zoals Verlegh, Kools, Piederiet, Mertens en de Bruyn behoorde NAC tot de top van het Nederlands voetbal. Het seizoen erop eindigde NAC op een verdienstelijke tweede plaats. In 1919 zorgde NAC voor een enorme stunt door als eerste Nederlandse voetbalclub op oefenstage naar het buitenland te vertrekken. Op 22 december vertrok de club naar Spanje om enkele oefenwedstrijden te spelen. NAC won onder andere van Atletic Bilbao, Racing Santander, het Madrileens elftal en Real Madrid.
De Gloriejaren en het Landskampioenschap
Het seizoen 1920/1921 is een van de hoogtepunten in het bestaan van NAC. Zelfvertrouwen, een hechte verenigingsband, clubliefde, onderlinge vriendschap en goede techniek zorgden ervoor dat NAC overweldigend kampioen werd. Het kampioenschap van de zuidelijke klasse werd makkelijk binnengehaald. In de kampioenscompetitie begon NAC geestdriftig en versloeg Go Ahead met 0-3. Een enorme feestende mensenmassa stond de club die middag in Breda op te wachten. NAC eindigde op een eerste plaats met één punt voorsprong op Be Quick.
Lees ook: Zaalvoetbal in Breda
De jaren 20 en 30 worden beschouwd als de gloriejaren van NAC. In deze periode speelde NAC in de meeste gevallen mee in de top van de competitie. Vijfmaal werd NAC kampioen, en vrijwel alle overige seizoenen draaide NAC mee in de top 3. In 1931 moest NAC noodgedwongen verhuizen naar een veld in Princenhage. Binnen enkele maanden verrees een ultramodern complex aan het huidige terrein van Groen Wit. In 1935 had NAC weer een primeur door als een van de eerste Nederlandse clubs per vliegtuig naar Groningen te reizen. In 1936 won NAC het hoogewaardeerde AROL toernooi in Amsterdam.
Tragiek en Sociale Verantwoordelijkheid in Oorlogstijd
Op 22 maart 1931 nam de vereniging afscheid van Rat Verlegh. Op 20 september 1937 overleed Koos Visschers na een korte ziekte. In 1939 keerde NAC terug naar Breda. Toen brak de Tweede Wereldoorlog uit. Voor heel Nederland, en dus ook voor NAC, een grote ramp. Voetbal deed er in deze tijd niet echt toe, de Bredase bevolking had wel andere zaken aan haar hoofd. Toch bleek NAC gedurende deze periode een belangrijke sociaal maatschappelijke functie in de Bredase samenleving te vervullen. Om de Bredase bevolking iets te onttrekken van de oorlogsbekommeringen organiseerde NAC sportdagen, rugbywedstrijden, een NAC loterij, een NAC kermis, wielerwedstrijden en zelfs een hippique en een toneelspel! Op 6 oktober 1940 nam NAC het terrein aan de Beatrixstraat officieel in gebruik. Gedurende de Tweede Wereldoorlog speelde NAC meestal rond de vierde plaats in de competitie.
De Jaren '50 en '60: Betaald Voetbal en Verlies van Iconen
In december 1949 overleed ere-voorzitter C.J. Asselbergs op 80-jarige leeftijd. In 1954 werd het betaald voetbal ingevoerd, wat gevolgen had voor NAC. De competitie werd stilgelegd en de clubs werden opnieuw ingedeeld. In deze nieuwe competitie was NAC een van de betere teams. In de laatste wedstrijd won NAC met 1-3 van Holland Sport en kroonde zich daarmee tot afdelingskampioen. In de kampioenscompetitie speelde NAC alleen tegen Brabantse ploegen. Willem II werd kampioen van Nederland. Het seizoen erop eindigde NAC op een tweede plaats. Dankzij de tweede plaats mocht NAC in de eredivisie uitkomen.
Op 1 januari 1959 haalde NAC haar grootste officiële overwinning ooit. Op 12 maart 1960 overleed Antoon Verlegh door een auto-ongeluk. Het overlijden van Rat Verlegh was een enorm verlies voor de vereniging. Ruim een jaar na het overlijden van Rat Verlegh bereikten de spelers de finale van de KNVB beker. Helaas verloor NAC deze finale met 0-3 van Ajax. In november 1961 overleed Jacq. Piederiet. Het seizoen 1964/1965 was een drama. NAC degradeerde voor het eerst in haar bestaan en moest het seizoen erop in de eerste divisie spelen. In de laatste wedstrijd stelde NAC promotie in Alkmaar veilig. NAC was na één jaar weer terug waar het thuishoorde.
Bekerfinales, Europees Voetbal en het Avondje NAC
Op 7 juni 1967 bereikte NAC voor de tweede maal in haar bestaan de finale van de KNVB beker. NAC speelde in de finale tegen Ajax, maar de Amsterdammers wonnen na verlenging. Toch mocht NAC Europees voetbal spelen. Het seizoen erop werd NAC in de tweede ronde door Cardiff City uitgeschakeld. 31 mei 1973 is een datum die met gouden letters in de NAC geschiedenis staat geschreven. NAC bereikte de finale van de KNVB beker en wist tegelijkertijd degradatie te ontlopen. In de finale versloeg NAC NEC met 2-0. Het elftal werd 's avonds door B&W op het stadshuis ontvangen en kreeg een huldiging.
Lees ook: Informatie over het Regio Voetbal Toernooi
Tijdens de jaren 70 deed zich in Breda een merkwaardige ontwikkeling voor. Dankzij het ingebruikstellen van een lichtinstallatie in 1975 speelde NAC haar wedstrijden voortaan op zaterdagavond om 19.30 uur. Jongeren verzamelden zich achter het doel en moedigden NAC op een felle en fanatieke wijze aan. Het Avondje NAC was geboren en werd een begrip in Nederland.
Degradatie, Financiële Problemen en de Terugkeer
De jaren 70 kenmerkten zich door het vechten tegen degradatie. Een opmerkelijk feit was het asbakincident op 6 oktober 1979. De wedstrijd tegen Feyenoord werd in de 73e minuut gestaakt nadat een Feyenoordsupporter grensrechter Matena een asbak tegen zijn hoofd had gegooid. In 1982 degradeerde NAC voor de tweede maal in haar bestaan naar de eerste divisie. Na één seizoen in de eerste divisie keerde NAC weer terug naar het hoogste plan. De terugkeer was echter van korte duur en NAC kelderde dat seizoen voor zeven jaar terug naar de eerste divisie.
Al gauw bleek dat NAC boven haar stand had geleefd. Een te optimistische begroting, te hoge salariskosten en het laag berekenen van de kosten zorgden ervoor dat NAC in grote financiële problemen kwam. Het kwam zelfs zo ver dat de bezittingen van NAC per openbare verkoop verkocht moesten worden. Langzamerhand ging het weer goed met NAC, en NAC was weer in staat om goede spelers van buitenaf aan te trekken. Zo ook de talentvolle Andro Knel.
Nieuw Stadion en Europees Succes
NAC nam op 12 mei 1996 afscheid van haar stadion aan de Beatrixstraat. Op 11 augustus 1996 werd het Fujifilm Stadion geopend. Per 1 juli 2003 werd de naam van het stadion "verkocht" aan MyCom. Na twee jaar stopte de computergigant met sponsoring waarna het stadion gewoon de naam NAC-Stadion kreeg. In de volksmond werd het onderkomen al snel het Rat Verlegh Stadion genoemd. Per 1 juli 2006 heeft NAC deze naam officieel overgenomen.
Ondanks dit nieuwe stadion ging het sportief gezien steeds slechter, met als gevolg de degradatie in 1999. Op 30 januari 2003 werd door de Gemeente Breda het besluit genomen om het stadion te kopen. Omdat NAC Breda op een vierde plaats eindigde stelde dat voor het eerst in 30 jaar Europees voetbal veilig. De uitwedstrijd in en tegen Newcastle in het kader van de UEFA cup werd een volksfeest.
Lees ook: Informatie over het Volleybal Jeugd Toernooi in Vaassen
Recente Jaren en Toekomst
Hoogtepunten uit die voetbaljaargang waren naast de ontmoetingen met Newcastle United de wedstrijden in het kader van het bekertoernooi. Hierna ging het sportief gezien bergafwaarts met als voorlopig dieptepunt het moeten spelen van de nacompetitie in 2005-2006. NAC handhaafde zich dat seizoen.
tags: #bredase #bouwers #toernooi #geschiedenis