Voetbal is een van de meest populaire sporten ter wereld, maar brengt ook risico's met zich mee. In de sportwereld zijn er juridische conflicten, zowel op als naast het veld. Aansprakelijkheid is hierbij een ingewikkeld thema. In dit artikel gaan we dieper in op de bestuurdersaansprakelijkheid, de rol van de KNVB en de voorwaarden van de relevante verzekeringen.
Aansprakelijkheid bij sport en spel
Tijdens sport- en spelsituaties geldt een verhoogde drempel voor aansprakelijkheid. Dit betekent dat niet elke overtreding van de spelregels automatisch leidt tot juridische consequenties. Deelnemers worden geacht een bepaald niveau van risico te accepteren dat inherent is aan de aard van de sport. Echter, zeer ernstige of onverwachte overtredingen die buiten de grenzen van het spel vallen, kunnen wel degelijk leiden tot juridische verantwoordelijkheid.
Letselschade door voetballers
Het is belangrijk te begrijpen dat niet elke tackle of fout tijdens een wedstrijd automatisch leidt tot aansprakelijkheid voor eventuele letselschade. Een standaard sliding tackle, zelfs als deze een overtreding van de spelregels inhoudt, resulteert niet per se in juridische aansprakelijkheid. Er zijn echter omstandigheden waarin een voetballer wel aansprakelijk kan zijn voor letselschade aan medespelers, bijvoorbeeld bij een fysieke aanval buiten de context van het spel.
Voorbeelden uit de rechtspraak
Er zijn diverse voorbeelden van situaties waarin voetballers aansprakelijk werden gesteld voor letselschade. Zo kreeg een voetballer in 2008 een smartengeldvergoeding van 3.000 euro (geïndexeerd 4.272 euro in 2023) nadat hij tijdens een voetbalwedstrijd hard tegen zijn achillespees was getrapt, buiten een spelsituatie om. In een andere zaak kreeg een voetballer een smartengeldvergoeding van 500 euro (geïndexeerd 740 euro in 2023) toegewezen nadat hij opzettelijk een elleboogstoot tegen zijn mond had gekregen tijdens een voetbalwedstrijd.
Aansprakelijkheid voor toeschouwers
Ook toeschouwers lopen risico op letsel. De aansprakelijkheid hangt hier af van de mate waarin de actie als inherent aan het spel wordt beschouwd. Indien een voetballer in een normale speelsituatie handelt en dit leidt per ongeluk tot letsel bij een toeschouwer, wordt dit vaak niet gezien als onrechtmatig handelen. Dit is anders wanneer de actie van de speler opzettelijk is.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Aansprakelijkheid van sportverenigingen en organisatoren
Sportverenigingen en organisatoren van sportevenementen dragen een aanzienlijke verantwoordelijkheid als het gaat om het voorkomen en beperken van letsel bij zowel sporters als toeschouwers. Deze zorgplicht houdt in dat zij maatregelen moeten treffen om potentieel gevaarlijke situaties te voorkomen en, in het geval van een ongeluk, de ernst van het letsel te minimaliseren.
Sportvereniging als werkgever
Wanneer een voetballer in dienst is van een sportvereniging-werkgever en tijdens een wedstrijd letselschade oploopt, is de werkgever mogelijk aansprakelijk. Volgens artikel 7:658 BW heeft de sportvereniging als werkgever een zorgplicht jegens haar werknemers.
Aansprakelijkheid ten aanzien van werkgevers van voetballers
Wanneer een werknemer tijdens het sporten geblesseerd raakt, kan dit ook gevolgen hebben voor zijn werkgever, die met onder meer een loondoorbetalingsplicht te maken krijgt. Deze schade wil de werkgever mogelijk verhalen op de sportvereniging. Hierbij is veel afhankelijk van de omstandigheden waarin de blessure is opgelopen.
Verzekeringen en aansprakelijkheid bij voetbal
Het afsluiten van een verzekering is voor voetbalclubs van cruciaal belang, gezien de risico's die gepaard gaan met het beoefenen van deze contactsport. Een goede sportverzekering biedt bescherming tegen financiële verliezen die kunnen voortkomen uit onvoorziene omstandigheden.
Verzekeringen en voetbalverenigingen
Een sportverzekering dekt niet alleen de directe schade, maar biedt ook ondersteuning in de vorm van een dekking voor de behandeling van blessures en eventuele werkonderbrekingen. Het is ook aan te raden om aanvullende verzekeringen te overwegen, zoals een aansprakelijkheidsverzekering, die de schade die aan derden wordt toegebracht dekt, en een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering, voor situaties waarin bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld. De KNVB biedt twee collectieve aanvullende verzekeringen voor haar leden: de collectieve ongevallenverzekering en de aansprakelijkheidsverzekering. Bij ongevallen moet de voetbalvereniging wel altijd eerst de eigen verzekering inschakelen.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Verzekeringen en toeschouwers voetbalwedstrijd
Een aansprakelijkheidsverzekering, bijvoorbeeld een AVP-verzekering, is essentieel voor situaties waarin een toeschouwer per ongeluk iemand anders schade berokkent. Daarnaast is een ongevallenverzekering altijd een verstandige keuze. Deze verzekering biedt dekking voor persoonlijke letsels die de verzekerde kan oplopen.
Bestuurdersaansprakelijkheid
Een bestuurslid van een vereniging is in beginsel niet persoonlijk aansprakelijk voor rechtshandelingen die hij/zij namens de sportvereniging verricht. Echter, iedere bestuurder is ten opzichte van de vereniging verplicht op een behoorlijke wijze zijn/haar bestuurstaak te vervullen. Als de bestuurstaak niet naar behoren wordt uitgevoerd, kan dit in bijzondere gevallen een aansprakelijkheid van de bestuurder tegenover de vereniging met zich meebrengen, en wel voor de schade die de vereniging heeft geleden als gevolg van de gedragingen van de bestuurder.
Wanneer is een bestuurder aansprakelijk?
De hoofdregel voor aansprakelijkheid is dat de vereniging aansprakelijk is en niet het bestuur. In de wet zijn echter enkele gevallen opgenomen waarin iedere bestuurder zelf aansprakelijk is tegenover derden. Op grond van artikel 2:29 van het Burgerlijk Wetboek (BW) zijn de (eerste) bestuurders van een opgerichte formele vereniging met volledige rechtsbevoegdheid verplicht om de vereniging in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en de notariële akte met statuten daar te deponeren.
Iedere bestuurder kan op grond van artikel 6:162 BW door iedere (rechts)persoon aansprakelijk worden gesteld voor een onrechtmatige daad die hij/zij heeft gepleegd namens de vereniging. De maatstaf hierbij is of je als bestuurder, gelet op de concrete omstandigheden van het geval, je zodanig onzorgvuldig hebt gedragen dat jou daarvoor een voldoende ernstig verwijt kan worden gemaakt.
Voorbeelden van situaties waarin een bestuurder aansprakelijk kan worden gesteld, zijn:
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
- Selectieve wanbetaling: het selectief niet betalen van één schuldeiser van de vereniging, terwijl andere schuldeisers wel worden betaald.
- Aangaan van financiële verplichtingen die je niet kunt nakomen: het laten verbouwen van het clubhuis van de vereniging, terwijl het onzeker is of de vereniging na oplevering van de verbouwing de kosten wel kan betalen.
Op grond van de wet bestaat een meldingsplicht. Als je als bestuur voorziet dat de vereniging de bovengenoemde verplichtingen niet kan nakomen, moet je daar direct schriftelijk melding van maken bij de betreffende instantie. Doe je dat niet, dan ben je als bestuur hoofdelijk aansprakelijk.
Met de komst van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (de WBTR) komt er een bewijsvermoeden van bestuurdersaansprakelijkheid in het geval van faillissement van een vereniging die vennootschapsbelastingplichtig is. Dit is opgenomen in artikel 2:248 BW. Wanneer is er sprake van kennelijk onbehoorlijk bestuur? In ieder geval als geen redelijk denkend bestuurder onder dezelfde omstandigheden hetzelfde zou hebben gehandeld en dit handelen (mede) tot het faillissement heeft geleid.
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
Er bestaat de mogelijkheid het bestuur van de vereniging te verzekeren tegen bestuurdersaansprakelijkheid.
De KNVB en verzekeringen
De Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) heeft voor de bij haar aangesloten verenigingen en hun geregistreerde leden een aansprakelijkheids- en ongevallenverzekering afgesloten. De aansprakelijkheidsverzekering dekt aansprakelijkheid van de verzekerden bij alle clubactiviteiten, zoals deelname aan trainingen en wedstrijden, bezoek aan vergaderingen en cursussen en als toeschouwer van uit- en thuiswedstrijden en de reis naar en van deze activiteiten. De verzekering kent een eigen risico van € 500 en heeft een secundair karakter. Schade ten gevolge van een ongeval is verzekerd bij alle clubactiviteiten. Bij overlijden is het maximum verzekerd bedrag € 20.000, bij blijvende functionele invaliditeit tot 19 jaar € 75.000, daarboven € 37.500. Verzekerd zijn verder medische kosten tot 500 euro en tandartskosten tot € 1.000.
Naast de aansprakelijkheids- en ongevallenverzekering heeft de KNVB voor de aangesloten amateurverenigingen collectieve afspraken gemaakt over aanvullende verzekeringen. Clubs kunnen naar eigen behoefte verzekeringen afsluiten die in de KNVB-pakketverzekering zijn opgenomen.
De KNVB heeft voor de leden twee collectieve aanvullende verzekeringen: de collectieve ongevallenverzekering en de aansprakelijkheidsverzekering. Keert deze gedeeltelijk of wellicht helemaal niet uit, dan kan men de collectieve verzekering van de KNVB inschakelen.
Gemeentelijke vrijwilligersverzekering
Sommige gemeenten hebben een collectieve vrijwilligersverzekering afgesloten. Hierdoor zijn alle vrijwilligers, maatschappelijke stagiaires en mantelzorgers in de gemeente automatisch verzekerd als zij in enig organisatorisch verband, onverplicht en onbetaald werkzaamheden verrichten ten behoeve van anderen en/of de samenleving waarbij een maatschappelijk belang wordt gediend. De verzekeringen die vallen onder de vrijwilligerspolis (behalve de ongevallenverzekering) bieden een secundaire dekking.
tags: #bestuurdersaansprakelijkheid #verzekering #knvb #voorwaarden