Beachvolleybal is een populaire sport die wereldwijd beoefend wordt, zowel recreatief als professioneel. Het spel wordt gespeeld op zand, wat een unieke dimensie toevoegt aan de sport. De eigenschappen van het zand zijn cruciaal voor de speelervaring, de veiligheid van de spelers en de algehele kwaliteit van het spel. Dit artikel gaat dieper in op de essentiële eigenschappen van zand voor beachvolleybalvelden, en bespreekt de factoren die bijdragen aan een optimaal speeloppervlak.
Het Belang van Geschikt Zand
Het zand is bij beachvolleybal net zo belangrijk als het net of de bal. De juiste zandsoort draagt bij aan de veiligheid van de spelers, de speelbaarheid van het veld en het comfort tijdens het spelen. Ongeschikt zand kan leiden tot blessures, verminderde prestaties en een onaangename speelervaring.
Veiligheid
Valzand, ook bekend als valbreekzand, is een zandsoort die uitermate geschikt is als valdempende ondergrond op terreinen waar men speelt of sport. Denk bijvoorbeeld aan valzand als ondergrond bij speeltoestellen, klimrekken en glijbanen. Valzand wordt gebruikt om een val te breken, maar heeft daarvoor wel een minimale dikte nodig. Hoewel een laag van 9 centimeter valzand beschermt tegen vallen vanaf een hoogte tot 1,20 meter, wordt het aangeraden om om veiligheidsredenen een dikkere laag zand aan te brengen.
Speelbaarheid
De eigenschappen van het zand beïnvloeden de manier waarop spelers bewegen en springen. Ideaal zand biedt voldoende grip, maar is niet te hard of te compact. Dit zorgt voor een goede balans tussen stabiliteit en flexibiliteit, waardoor spelers hun bewegingen optimaal kunnen uitvoeren.
Comfort
Het zand moet zacht aanvoelen en de kans op schaafwonden verminderen. Spelers spelen standaard op blote voeten, waardoor het belangrijk is dat het zand comfortabel is en geen irritatie veroorzaakt.
Lees ook: Verbeter Je Beachvolleybal Spel: Tactieken
Essentiële Eigenschappen van Beachvolleybalzand
Om een optimale speelervaring te garanderen, moet beachvolleybalzand aan bepaalde eisen voldoen. Hieronder worden de belangrijkste eigenschappen besproken:
Korrelgrootte en -vorm
- Ideale korrelgrootte: 0,5 - 2,0 mm
- Vorm: Rondkorrelig
Ronde en fijne korrels voelen zacht aan en verminderen de kans op schaafwonden. De korrelgrootte dient zodanig te zijn samengesteld dat er sprake is van een bepaalde mate van uniformiteit. Verder dienen de zandkorrels gelijkmatig verdeeld te zijn. Dat betekent dat het zand zoveel mogelijk bestaat uit korrels van dezelfde grootte. Hierdoor blijft het zand los. Wanneer het zand uit korrels zou bestaan van verschillende grootte kan het zand verdichten en hard worden. De aanbevolen korrelgrootte (mediaan) ligt tussen de 0,18 en 0,30 millimeter (medium zand).
Kleur
- Ideale kleur: Lichtgekleurde tint (beige/crème)
- Vermijden: Donkere kleuren
Een lichtgekleurde tint zorgt ervoor dat het zand niet te heet wordt in de zon en is prettig voor het zicht en tv-uitzendingen. Het KNKV adviseert het toepassen van wit of licht geel gekleurd zand. Deze kleur zand past beter bij de uitstraling, beleving en het imago van beachkorfbal dan andere kleuren zand. Bovendien is verontreiniging beter zichtbaar.
Waterdoorlatendheid
- Vereiste: Uitstekende waterdoorlatendheid
Het zand moet goed waterdoorlatend zijn, zodat het droog en goed bespeelbaar blijft, zelfs na regenval. Wanneer het zand meer dan 10% slibdeeltjes bevat wordt het zand slecht waterdoorlatend. Bij vaste beachvelden is het noodzakelijk en verstandig om een drainage systeem aan te brengen.
Samenstelling
- Vermijden: Stenen, schelpen, organisch materiaal, leem, kalk
- Vereiste: Schoon zand
Het zand dient vrij te zijn van stenen, schelpen en andere materialen en/of (scherpe) voorwerpen die een gevaar op kunnen leveren voor de spelers. Ook dient het zand zo min mogelijk kalk te bevatten. Ook hier geldt dat zand met een hoog kalkgehalte hard kan worden bij regenval. Naast de samenstelling dient het zand ook schoon te zijn. Dat is niet alleen van belang voor de hygiëne, maar ook voor een goede waterdoorlatendheid.
Lees ook: Toernooi en Activiteiten in Breda
Zanddikte
- Standaard: Ongeveer 40-50 cm zanddikte
Een standaard beachvolleybalveld heeft ongeveer 40-50 cm zanddikte nodig.
Factoren die de Zandkwaliteit Beïnvloeden
Naast de inherente eigenschappen van het zand, zijn er verschillende factoren die de kwaliteit van het zand kunnen beïnvloeden:
Locatie
De locatie van het beachvolleybalveld kan invloed hebben op de kwaliteit van het zand. Een locatie dicht bij de zee kan bijvoorbeeld leiden tot vervuiling met schelpen en ander afval. Ook is het belangrijk dat een outdoor beachsportveld niet vol in de wind komt te liggen.
Onderhoud
Regelmatig onderhoud is essentieel om de kwaliteit van het zand te behouden. Dit omvat het verwijderen van afval, het egaliseren van het zand en het aanvullen van zand indien nodig. De meest ideale situatie is dat een beachveld buiten gebruik afgedekt kan worden met bijvoorbeeld een dekzeil. Vervuiling kan op deze manier niet in het zand waaien (organisch stof en blad). Daarnaast kunnen dieren (honden en katten) hun uitwerpselen niet in de zandbak kwijt. Indien deze mogelijkheid niet aanwezig is, dan zal het beheer vooral bestaan uit het regelmatig reinigen, opnemen en afvoeren van de vervuiling. Vanuit het oogpunt van hygiëne is het raadzaam om eens in de vijf jaar een laag van circa 20 centimeter door schoon zand te vervangen. Daarnaast zal het speeloppervlak regelmatig moeten worden geëgaliseerd.
Klimaat
Het klimaat kan ook een rol spelen bij de kwaliteit van het zand. Regen kan bijvoorbeeld leiden tot compactie van het zand, terwijl droogte kan leiden tot stofvorming.
Lees ook: Scheveningen en Beachvolleybal: Een Perfecte Match
Aanleg en Onderhoud van een Beachvolleybalveld
Afmetingen en Belijning
- Afmetingen: 8 × 16 meter (rechthoekig speelveld)
- Obstakelvrije zone: Minimaal 5 m en maximaal 6 m rondom het speelveld
- Totale speelruimte: Minimaal 18 x 26 m
- Lijndikte: 5 cm breed, kleur sterk in contrast met kleur van het zand
- Belijning: In het zand aangebrachte spanbanden
Een beachvolleybalveld is kleiner dan een zaalvolleybalveld. Een beachvolleybalveld is 8 × 16 meter, terwijl een zaalvolleybalveld 9 × 18 meter is. (Dit is de maat excl. obstakelvrije ruimte) Dit maakt beachvolleybal intensiever, want je moet met 2 spelers meer grond afdekken. Nevobo gebruikt de term Beachvolleybalveld, FIVB gebruikt de term Beach Volleybal Court als het specifiek gaat over volleybal.
Constructie
De volledige constructie bestaat uit geëgaliseerd zand. Afhankelijk van de locatie kan drainage worden aangebracht.
Onderhoud
Het onderhoud van de zandvelden bestaat voornamelijk uit het schoonhouden, dan wel reinigen van het zand.
Extra Opties
- Drainage: Bij vaste beachvelden is het noodzakelijk en verstandig om een drainage systeem aan te brengen.
- Verlichting: Een optie als je ook ’s avonds gebruik wil maken van het veld.
- Overdekking/Overkapping: Voor in de herfst en winter.
- Afdekken zand: In de herfst en winter met fijnmazige netten (gaasdoek): dit borgt de kwaliteit van het zand, en voorkomt dat het veld verandert in een openbare kattenbak.
- Randafwerking: Hekwerk of boarding met een contrastkleur en beperk het aantal ballenvangers (hoge hekken).
Leveranciers van Beachvolleybalzand
Er zijn verschillende leveranciers die gespecialiseerd zijn in het leveren van beachvolleybalzand. Het is belangrijk om een betrouwbare leverancier te kiezen die zand van hoge kwaliteit kan leveren dat voldoet aan de gestelde eisen.
Alternatieve Beachsporten en Zandeisen
Het is belangrijk om te overwegen of het beachvolleybalveld ook gebruikt zal worden voor andere beachsporten. Verschillende sporten hebben verschillende eisen aan het zand. De netsporten (beachvolleyball, beachtennis, footvolley, airbadminton) zijn goed met elkaar te combineren op eenzelfde veld (16×8 meter). Maar voor het combineren van deze netsporten met andere sporten kost het ombouwen van het veld tijd en geld. Het type zand dat je gebruikt, heeft invloed op het spel, maar kan ook effect hebben op je kleding. Sport op hoog niveau vraagt om zacht zand, maar dat maakt het ombouwen lastiger. Een veldje ombouwen kost voor twee personen met ervaring minimaal 20 minuten. Hoe fijner het zand, hoe moeilijker het is om een kuil te graven. Het afvoeren van zand kan kostbaar zijn.
tags: #beachvolleybal #zand #eigenschappen