Ontdek de Spannende Geschiedenis van Beachvolleybal Vrouwen op de Olympische Spelen!

Beachvolleybal heeft sinds zijn intrede op de Olympische Spelen in Atlanta 1996 een onuitwisbare indruk achtergelaten. De sport, die zijn oorsprong vindt op de stranden van Santa Monica, Californië, is uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen, gekenmerkt door intense wedstrijden en atleten die letterlijk in het zand ploeteren. Met de aanstaande Olympische Spelen in Parijs, waar beachvolleybal voor de achtste keer op het programma staat, is het tijd om terug te blikken op de rijke geschiedenis van deze sport op het Olympisch toneel.

De Opkomst van Beachvolleybal

Beachvolleybal ontstond in de jaren 50, toen honderden spelers zich verzamelden op de stranden van Californië om wedstrijden te spelen. In de jaren 80 werd een spelersvakbond opgericht die toezicht hield op de regels en de organisatie van toernooien. Het eerste toernooi dat werd goedgekeurd door de Internationale Volleybal Federatie (FIVB) vond plaats in 1987.

Regels van het Olympisch Beachvolleybal

Beachvolleybal verschilt op een aantal punten van zaalvolleybal. Een beachvolleybalteam bestaat uit slechts twee spelers, in tegenstelling tot de zes spelers in een zaalvolleybalteam. De velden zijn met 16 meter lang en 8 meter breed bijna even groot en worden gescheiden door een net dat op 2,24 meter hoogte hangt voor de dames en 2,43 meter voor de heren. De wedstrijden worden gespeeld volgens het "best of two" principe, waarbij het team dat als eerste twee sets wint, de wedstrijd wint. Een set wordt gewonnen door als eerste 21 punten te scoren. Bij een gelijke stand in sets wordt een derde set tot 15 punten gespeeld.

Olympische Geschiedenis: Van Atlanta tot Parijs

Beachvolleybal maakte zijn Olympisch debuut op de Spelen van 1996 in Atlanta en werd direct omarmd door het publiek. De sport staat bekend om zijn intensiteit en de spectaculaire acties van de atleten. Het is een adembenemend schouwspel dat gelijk zorgde voor een mooie variatie in de Olympische sporten. In Parijs staat beachvolleybal voor de achtste keer op het programma. Sinds het debuut van beachvolleybal op de Olympische Spelen van Atlanta in 1996 is de sport niet meer weg te denken. Aan het olympisch beachvolleybaltoernooi doen per geslacht 24 teams mee. In totaal zullen dus 96 beachvolleybalatleten deelnemen aan de Olympische Spelen. Bij zowel de heren als de dames gaat een startplek naar organisator Frankrijk. De resterende 23 tickets per geslacht kunnen op drie verschillende manieren worden bemachtigd. Per geslacht mogen maximaal twee teams per land deelnemen.

Route 1: De twee winnende koppels van de wereldkampioenschappen Beachvolleybal 2023 krijgen automatisch een ticket voor Parijs 2024. Op het WK Beach 2023 in het Mexicaanse Tlaxcala werd goud behaald door het Tsjechische koppel Perusic/Schweiner (heren) en Amerikaanse koppel Hughes/Cheng (dames).
Route 2: Daarnaast zijn er tickets voor de 17 beste teams (per geslacht) op de olympische ranglijst van de FIVB. Die ranking loopt van 1 januari 2023 tot 10 juni 2024. De 12 beste prestaties van ieder koppel bepalen de eindklassering van deze olympische ranking. Teams kunnen punten voor de olympische ranglijst bemachtigen op: het wereldkampioenschap, de Beach Pro Tour (Elite, Challenge, Future en Finals) en op erkende Continental Tours Finals.
Route 3: De laatste vijf tickets worden toegewezen in de vijf zonetoernooien (ook wel Olympische kwalificatietoernooien). In ieder continent ontvangt de winnaar van het OKT een ticket voor deelname aan de Spelen.

Dominerende Landen

Het Olympisch beachvolleybal werd gedomineerd door Brazilië, dat drie gouden medailles won. Ook de VS heeft een reeks gouden medailles op hun naam staan. De landen werden even aan de kant gezet door Australië die het Olympische dames beachvolleybal in 2000 wist te winnen. Duitsland vierde tijdens de Olympische Spelen in 2016 een dubbel feestje, dit land wist zowel bij de heren als bij de dames de gouden medaille binnen te slepen.

Lees ook: Beachvolleybaltoernooi in Bedum: Garage Homan Bedum Beach

Nederlandse Successen en Deelnames

Nederland heeft een aantal beachvolleybalteams die kanshebbers zijn op een medaille. In 2016 wonnen Brouwer en Meeuwsen brons in Rio de Janeiro, de eerste Nederlandse medaille in het beachvolleybal op de Olympische Spelen. In Tokio deden Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen weer mee. Net zoals de duo's Raïsa Schoon/Katja Stam en Sanne Keizer/Madelein Meppelink. Het laatste koppel was na de groepsfase uitgespeeld. Bij de vrouwen gaan Katja Stam en Raïsa Schoon op voor hun tweede olympische deelname.

Kwalificatie voor Parijs 2024

Op dit moment zijn Brouwer/Meeuwsen virtueel geplaatst voor Parijs 2024. Zij staan momenteel vijfde op de olympische ranking. Ook Immers/van de Velde zijn - wanneer de balans op dit moment zou worden opgemaakt - geplaatst voor de Spelen. Zij staan op plek 13. Het door blessures geplaagde duo Boermans/de Groot vinden we terug op plek 17 van de olympische ranglijst. Echter, Boermans/De Groot heeft momenteel pas zeven wedstrijden staan (waar de beste 12 toernooien worden meegenomen). Stam/Schoon staat op dit moment op een 'veilige' vijfde plek op de olympische ranking.

Loting Olympische Spelen Parijs 2024

Onder de iconische Eiffeltoren werd onlangs de loting voor het olympische beachtoernooi voltrokken. De NL-Olympische koppels kunnen zich opmaken voor mooie affiches. De Olympische duo’s Stefan Boermans & Yorick de Groot en Katja Stam & Raïsa Schoon zullen hun groepswedstrijden in Apeldoorn spelen. Steven van de Velde & Matthew Immers beginnen in Den Haag. Datzelfde geldt voor Alexander Brouwer & Robert Meeuwsen.

Poule-indeling Olympische Spelen: Katja Stam en Raïsa Schoon komen uit in poule E. Daar treffen ze onder meer de Brazilianen Carolina Salgado Solberg (Carol) en Bárbara Seixas. De Brazilianen staan momenteel op de vijfde plaats van de wereldranglijst. Begin mei versloeg Stam/Schoon de Braziliaanse dames in eigen land tijdens het Eite16-toernooi in Brasilia. Een maand later in het Tsjechische Ostrava trokken de Brazilianen aan het langste eind.
Steven van de Velde en Matthew Immers kunnen flink aan de bak in Parijs. In hun poule stuiten ze op de Noorse prijzenvreters Christian Sorum en Anders Mol. Naast de Noren nemen Van de Velde en Immers het op tegen Alex Ranghieri en Adrian Carambula uit Italië. Dat duo vinden we terug op plek 23 van de wereldranglijst. Van de Velde en Immers versloegen de Italianen tijdens het Europees Kampioenschap van 2023.
Stefan Boermans en Yorick de Groot lijken op voorhand gunstig te hebben geloot. Ze treffen onder meer de Fransen Arnaud Gauthier-Rat en Youssef Krou. Het team van organisator Frankrijk staat 35ste op de wereldranglijst. De Spanjaarden vinden we terug op plek 18 van de wereldranglijst. De groep van Boermans en De Groot wordt gecomplementeerd door de Amerikanen Miles Evans en Chase Budinger (nummer 13 van de wereld).

Locatie en Speelschema

De wedstrijden in Parijs worden gespeeld op een iconische plek: Champs de Mars, recht onder de Eiffeltoren. Het pop-up stadion heet in de volksmond al het Eiffeltorenstadion. De Olympische duo’s Stefan Boermans & Yorick de Groot en Katja Stam & Raïsa Schoon zullen hun groepswedstrijden in Apeldoorn spelen. Steven van de Velde & Matthew Immers beginnen in Den Haag. Datzelfde geldt voor Alexander Brouwer & Robert Meeuwsen.

Programma Beachvolleybal Olympische Spelen 2024 Parijs

Het programma van de Olympische Spelen in Parijs omvat uiteraard ook het beachvolleybaltoernooi. Duidelijk werd tijdens de loting waar de 64 teams (32 bij de mannen en 32 bij de vrouwen) hun poulewedstrijden gaan spelen en welke tegenstanders zij treffen.

Lees ook: Zon, zee en sport: Classic Beach Toernooi in Vlissingen

Gendergelijkheid op de Olympische Spelen

Het was al jaren een streven van het Internationaal Olympisch Comité, maar bij de Spelen van deze zomer in Parijs gaat het er eindelijk van komen: numerieke gendergelijkheid. Voor het eerst doen er evenveel mannen als vrouwen mee aan ’s werelds grootste sportevenement. De weg naar numerieke gendergelijkheid was lang en hobbelig. Bij de eerste moderne Olympische Spelen, in 1896, deed nog geen enkele vrouw mee. Bij de Spelen in 1964 was het aandeel vrouwen 13 procent. Dat percentage liep langzaam op naar 48,7 bij de laatste Spelen, drie jaar geleden in Tokio.

Kritische Blik op Gendergelijkheid

Maar wat zegt numerieke gendergelijkheid over de manier waarop mannen en vrouwen sportieve strijd leveren? Voor een breder perspectief is het raadzaam het boek Gender Equality and the Olympic Programme van Michele K. Donnelly te lezen, die als universitair docent verbonden is aan de faculteit sportmanagement van de Canadese Brock University. Donnelly keek naar de getallen door de jaren heen, maar ook naar de ervaringen met gemengde nummers en de kwalitatieve verschillen tussen mannen- en vrouwenonderdelen. Wat zijn de eisen voor deelname, gebruiken mannen en vrouwen dezelfde apparaten, hoe zit het met de kledingvoorschriften? Als je dáárnaar kijkt, blijkt het behoorlijk tegen te vallen met die gelijkheid. De verschillen tussen vrouwen- en mannenonderdelen zijn soms groot en de logica erachter is niet altijd goed te volgen.

Voorbeelden van Genderongelijkheid

Donnelly geeft via de telefoon twee voorbeelden die haar stelling ondersteunen dat er volgend jaar in Parijs nog steeds sprake is van genderongelijkheid, de jubelberichten van het IOC ten spijt? Ze zegt: „Een voorbeeld dat vaak in Noord-Amerika wordt gebruikt, is het verschil in kledingvoorschriften voor mannen en vrouwen bij beachvolleybal. Mannen mogen baggy shorts en een mouwloos hemd dragen, voor vrouwen is een bikini verplicht. Mede door die kledingvoorschriften doen steeds minder tienermeisjes in de VS aan sport. Het doet denken aan de Britse hockeyinternational Tess Howard, die voor haar studie sociologie onderzoek deed naar de barrières voor jonge vrouwen in haar land om te sporten. Sportkleding bleek een grote belemmering. Bijna driekwart van de vierhonderd ondervraagde vrouwen kende iemand die gestopt is met sporten omdat ze zich onprettig voelde in het voorgeschreven tenue. Dankzij dit onderzoek mogen in het internationale hockey individuele speelsters sinds vorig jaar kiezen tussen een broekje of een rokje. Voor veel profsporters is het moeilijk onder die kledingvoorschriften uit te komen. De Noorse beachhandbalsters kregen drie jaar geleden een boete van 150 euro per persoon, omdat ze voor de wedstrijd om EK-brons tegen Spanje hun bikinislipjes inwisselden voor korte broeken. In tijden van body shaming voelde dat beter, zei een van hen. Wat vrouwen dragen lijkt misschien een detail, zegt Donnelly, maar dat is het niet. Niet alleen omdat het vrouwen ervan kan weerhouden te gaan sporten, maar ook omdat het op een veelbekeken evenement als de Olympische Spelen beeldvorming kan beïnvloeden. „Tv-kijkers kijken niet naar mooie getallen over gendergelijkheid”, zegt ze. „Ze kijken naar hoe sporters met elkaar strijden, wat voor kleding ze dragen. Een tweede voorbeeld van genderongelijkheid op de Spelen, zegt Donnelly: de regels bij turnen. Mannen moeten minimaal achttien zijn om mee te doen, vrouwen zestien. Vrouwen doen mee op een brug met ongelijke leggers, mannen op een brug met gelijke leggers. Bij de vrouwen zijn er vier onderdelen, bij de mannen zes. Mannen hebben de keuze tussen lange of korte broeken, vrouwen tussen een leotard (turnpakje) of een unitard (een leotard met pijpen). En dan het hordelopen. Vrouwen lopen de 100 meter horden, mannen de 110 meter. De horden bij mannen zijn 106,7 centimeter hoog, bij de vrouwen 84 centimeter. Daardoor zijn mannelijke hordelopers opvallend lang en is er bij vrouwen veel meer variatie. Donnelly: „Waarom niet twee onderdelen voor hordelopen invoeren, bij de mannen en de vrouwen. Eén met lagere hordes en één met hogere. Het kan geen gemakkelijke opgave zijn om genderongelijkheid aan te pakken, even los van de kledingvoorschriften. Deelnemers trainen al jaren voor de Olympische Spelen en nieuwe regels schoppen alles in de war. Donnelly vindt dat je kwalitatieve genderongelijkheid geleidelijk moet repareren, omdat sporters centraal moeten staan. Om genderongelijkheid uit te roeien, zou je kunnen beginnen bij de junioren, zegt ze. En die biologische verschillen? Donnelly moet lachen, ze zegt dat ze dat argument vaker hoort. Het zou goed zijn, zegt ze, als een groep experts - fitnesscoaches, artsen, sociologen - zich over de vraag buigt hoe die verschillen precies doorwerken. Om daarna met frisse blik te kijken wat wenselijk is en hoe sporters het zelf ervaren. Maar één ding is zeker, zegt ze, de bewering dat genderongelijkheid op de Spelen van Parijs is uitgebannen, is ver van de waarheid.

Documentairereeks ‘Van hier tot Tokio’

De Nederlandse volleybaldames werden sinds 29 september 2018 gevolgd door het tv-programma ‘Van Hier Tot Tokio’ van Ziggo Sport. Naast de volleybalsters worden er in het programma nog drie Olympische disciplines gevolgd: het heren 3x3 basketbalteam, atlete Susan Krumins en veldrijder/ wielrenner/mountainbiker Mathieu van der Poel.

In de 1e aflevering van Van Hier Tot Tokio worden de Volleybaldames gevolgd op het Wereldkampioenschap in Japan.
In de 2e aflevering van Van Hier Tot Tokio wordt er teruggeblikt op het succesvolle Wereldkampioenschap in Japan en gaan we op bezoek bij Laura Dijkema en Nika Daalderop in Florence.
In de 3e aflevering van Van Hier Tot Tokio gaan we naar Aken waar bondscoach Jamie Morrison een bezoek brengt aan Juliët Lohuis, Kirsten Knip, Marrit Jasper, Nicole Oude Luttikhuis.
In de 4e aflevering van Van Hier Tot Tokio gaan we op bezoek bij Marrit Jasper, Kirsten Knip en Nicole Oude Luttikhuis in Aken.
In de 7e aflevering van Van Hier Tot Tokio zijn we bij de eerste training van de volleybaldames van het internationale seizoen op Papendal.
In de 8e aflevering van Van Hier Tot Tokio volgen we de Volleybaldames op Papendal en tijdens de Volleyball Nations League wedstrijden in het Duitse Stuttgart.
In de 10e aflevering van Van Hier Tot Tokio volgen we de volleybaldames tijdens het olympisch kwalificatietoernooi (OKT) in Catania (Italië). Oranje nam het hier op tegen België, Kenia en Italië.
In de 11e aflevering van Van Hier Tot Tokio volgen we de volleybaldames op het Europees Kampioenschap in Boedapest (Hongarije) en Ankara (Turkije).
In de 12e aflevering van Van Hier Tot Tokio praten we met Joop Alberda (technisch directeur Nevobo) over het ontslag van bondscoach Jamie Morrison en bezoeken we libero Myrthe Schoot bij haar Duitse club Vilsbiburg. Myrthe Schoot treft in de wedstrijd tegen Schwerin haar Oranje teamgenoot Britt Bongaerts.
In de 13e aflevering van Van Hier Tot Tokio zijn we bij de perspresentatie van onze nieuwe bondscoach Giovanni 'Gianni' Caprara in Utrecht en praten we voor het eerst met hem.
In de 14e aflevering van Van Hier Tot Tokio zijn we op Papendal waar de volleybalsters vlak na kerst bij elkaar zijn gekomen om zich voor te bereiden op het olympisch kwalificatietoernooi (OKT) in Apeldoorn.

Lees ook: Utrecht Beach Spektakel

tags: #beachvolleybal #vrouwen #olympische #spelen #geschiedenis