Basketbal, een immens populaire sport, werd in 1891 uitgevonden door de Amerikaan James Naismith. Het is een dynamische teamsport die wereldwijd wordt beoefend en sinds 1936 deel uitmaakt van de Olympische Spelen. Dit artikel biedt een compleet overzicht van de basketbalregels die van toepassing zijn op de Olympische Spelen, inclusief de traditionele 5-tegen-5 variant en de relatief nieuwe 3x3 discipline.
De Geschiedenis van Basketbal
In de winter van 1891 creëerde James Naismith basketbal als een binnensport voor zijn leerlingen in Massachusetts, omdat het buiten te koud was om te sporten. Hij wilde een spel zonder geweld creëren. Het begon met twee perzikmanden die aan het plafond werden gehangen. De klas werd verdeeld in twee teams van vijf spelers die zo vaak mogelijk in de perzikmand moesten scoren. Later werden de onderkanten van de manden verwijderd, zodat de bal erdoor kon vallen. Vandaag de dag is het een ring met een netje geworden in plaats van een mand.
Basketbal kwam naar Nederland dankzij Directeur Blijenberg van de Militaire Sportacademie. Hij had in Springfield basketbal geleerd. In Nederland was basketbal nog niet bekend, dus besloot Blijenberg zelf lessen te geven. Er was echter een tekort aan gymzalen. Toch werd het Amsterdams Basketbal Comité opgericht en deden al snel 35 teams mee aan competities. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam de sport stil te liggen. Na de oorlog werd de NBB opgericht om aan de grote vraag te voldoen. In 1963 begonnen bedrijven met het sponsoren van basketbalteams. In de jaren 80 werd er door gemeenten geïnvesteerd in meer gymzalen.
Algemene Basketbalregels
Basketbal wordt gespeeld met twee teams van elk vijf spelers. Elk team heeft ook maximaal zeven wisselspelers. Het doel is om meer punten te scoren dan de tegenstander door de bal door een ijzeren ring (de basket) aan hun kant te gooien.
Spelers en Team
Een basketbalteam bestaat uit maximaal 12 spelers, een coach en maximaal 8 teamondersteuners, waarvan maximaal 2 assistent-coaches. Dit zijn de enige mensen die binnen het spelerbankgebied mogen komen. De shirts en broeken van de spelers moeten één overheersende kleur hebben. Als twee teams normaal gesproken dezelfde kleur shirts dragen, speelt het thuisteam in hun eigen kleur en het uitspelende team in hun reserveshirts. Het thuisteam zit meestal op de bank aan de linkerkant van de jurytafel en verdedigt in de eerste helft van de wedstrijd de basket aan de linkerkant van het speelveld. Een speler mag spelen zolang hij geen vijf fouten heeft en niet is gediskwalificeerd. Spelers mogen geen harde bescherming dragen, ook niet als deze zacht is bekleed. Uitzonderingen zijn brillen zonder puntige hoeken, bescherming voor een gebroken neus en kniebescherming die goed bedekt is met zacht materiaal.
Lees ook: Basketbal taart versieren
Speeltijd
Een basketbalwedstrijd bij de FIBA bestaat uit vier perioden van elk tien minuten. Bij de NBA duurt een speelronde 12 minuten. Tussen de eerste, tweede, derde en vierde periode zit telkens 2 minuten rust. Tussen de tweede en derde periode zijn er tien minuten rust bij een afdelingscompetitie en vijftien minuten rust bij een landelijke competitie. Als er na 40 minuten spelen een gelijke stand is, wordt de wedstrijd met 5 minuten verlengd. Er wordt telkens met 5 minuten verlengd totdat er een winnaar is. Om een wedstrijd te beginnen, moeten er van ieder team 5 spelers op het veld staan. Een nieuwe periode begint op het moment dat een speler de bal aanraakt. Een periode eindigt altijd met het signaal vanaf de jurytafel dat de speeltijd is afgelopen. In de tweede helft van een wedstrijd wisselen de teams van basket. Mocht er een verlenging komen, dan spelen teams in die verlenging op dezelfde basket als in de tweede helft van de wedstrijd.
Puntentelling
- Vrije worp: 1 punt
- Normale worp (binnen de driepuntslijn): 2 punten
- Worp achter de driepuntslijn: 3 punten
Een speler heeft een bepaalde tijd om de bal op de ring te schieten. Gooit een speler de bal, dan moet deze binnen 24 seconden de ring hebben geraakt, anders telt het niet en krijgt de tegenpartij de bal.
Basistechnieken en Tactieken
Het voortbewegen van de bal mag alleen door hem te laten stuiteren. Medespelers die de bal niet in bezit hebben, mogen vrij over het veld bewegen. Een team krijgt de bal richting de basket van de tegenstander door ermee te stuiteren en naar elkaar te passen. Spelinzicht, balbezit en doorzettingsvermogen zijn belangrijk.
Overtredingen
Er zijn verschillende soorten overtredingen in basketbal:
- Persoonlijke fout: Niet-toegestaan lichamelijk contact (defensief of offensief). Bij vijf persoonlijke of technische overtredingen wordt een speler uitgesloten van de wedstrijd.
- Technische fout: Ongehoorzaamheid richting de scheidsrechter of ongedisciplineerd spel.
- Loopfout: Een speler met balbezit stopt met dribbelen en begint daarna opnieuw met dribbelen. Of de pivotvoet optilt terwijl de bal nog in zijn bezit is.
- Voetbal: De bal komt expres of per ongeluk in aanraking met de voet of het onderbeen van een speler.
- Tijdsovertredingen:
- 3-secondenregel: Een verdediger mag zich niet langer dan 3 seconden op de helft van de tegenstander bevinden wanneer zijn team in de aanval is.
- 5-secondenregel: Bij een inworp mag een speler de bal niet langer dan 5 seconden vasthouden.
- 8-secondenregel: Een team moet binnen 8 seconden hun eigen speelhelft verlaten nadat ze de bal in bezit hebben gekregen.
- 24-secondenregel (Shot clock): Een aanval mag niet langer duren dan 24 seconden.
- Double dribble: Een speler dribbelt, neemt de bal vast en begint opnieuw te dribbelen.
- Goaltending: Een bal in neerwaartse richting die nog geen contact heeft gemaakt met de ring, wordt aangeraakt door een verdediger.
Belangrijke Regels Uitgelegd
- Loopregel: Deze regel voorkomt dat spelers met de bal lopen zonder te dribbelen. Een speler mag wel pivoteren, waarbij één voet (de pivotvoet) op de grond blijft terwijl de andere voet stapt.
- Dribbelen: Het dribbelen is het lopen met de bal en hem tegelijkertijd laten stuiteren op de grond. Een dribbel begint wanneer de speler de bal loslaat en weer aanraakt, voordat de bal door een andere speler is geraakt.
- Uitbal: De bal is uit wanneer hij een speler raakt die uit staat, de vloer, het plafond of een voorwerp buiten het speelveld raakt, of de steunen, apparatuur of de achterkant van het bord raakt.
3x3 Basketbal op de Olympische Spelen
3x3 basketbal is een aparte discipline binnen de basketbalsport met eigen regels. Het werd in 2007 erkend door de FIBA en maakte zijn debuut op de Olympische Jeugdspelen van 2010. In 2020 werd het toegevoegd aan het programma van de Olympische Spelen in Tokio.
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
Regels van 3x3 Basketbal
- Twee teams van drie spelers (plus één wisselspeler)
- Gespeeld op een half basketbalveld met één basket
- 12 seconden schotklok
- Er is geen driepuntslijn, maar een tweepuntslijn.
- Een score binnen de tweepuntslijn is één punt waard, daarbuiten twee punten.
- Na een score mag het andere team direct doorgaan door de bal te dribbelen of te passen.
- Wedstrijden duren 10 minuten of tot een team 21 punten heeft gescoord.
De Nederlandse Basketball Bond (NBB) zet sinds 2009 hoog in op de ontwikkeling van 3x3 basketbal om de sport toegankelijk te maken voor iedereen en de zichtbaarheid te vergroten.
Basketbal op de Olympische Spelen
Basketbal werd voor het eerst geïntroduceerd op de Olympische Spelen in 1936. Sindsdien is het een vaste waarde op het programma. Het vrouwenbasketbal werd in 1976 een officiële Olympische sport.
Geschiedenis
Tijdens de Olympische Spelen van St. Louis in 1904 was basketbal voor het eerst te zien als demonstratiesport. In 1936, tijdens de Spelen in Berlijn, telde basketbal mee en sindsdien is het een officiële Olympische sport.
Dominantie van de Verenigde Staten
De Verenigde Staten hebben het basketbal uitgevonden en zijn de dominante partij in het spel. Het herenteam heeft bij veel Olympische Spelen de gouden medailles gewonnen. Het basketbalteam van de VS heeft 15 gouden medailles behaald.
Locatie in Parijs 2024
De wedstrijden tijdens de knock-outfase van de Olympische Spelen in Parijs 2024 worden gespeeld in de Bercy Arena in Parijs.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
Programma
Het programma van het basketbal op de Olympische Spelen in Parijs begint op 27 juli en duurt tot en met 10 augustus 2024.
Benodigdheden om te Basketballen
Om te basketballen heb je nodig:
- Geschikt speelveld
- Basketbal
- Basket met ring
- Goede sportschoenen
- De juiste sportkleding
- Een scheidsrechter
- Een bord om de tijd bij te houden
Verschillen tussen NBA en FIBA
Er zijn verschillen in de regels die de Amerikaanse NBA en de Europese FIBA hanteren, bijvoorbeeld in de afmetingen van het speelveld, de hoogte van de basket, de speeltijd en de puntentelling.
Posities in Basketbal
De posities en capaciteiten van basketbal spelers zijn in een team enigszins verschillend:
- Point guard: De spelverdeler, wendbaar, kan snel passen en dribbelen en het spel overzien.
- Shooting Guard: Zorgt vooral voor de punten, atletisch, wendbaar en technisch vaardig.
- Center: De langste speler, belangrijk aanspeelpunt, verdedigt onder de basket en blokt schoten.
- Small Forward: Draagt bij aan het scoren van het team.
- Power Forward: Combineert lengte met kracht en agressiviteit, pakt rebounds, blokt schoten en scoort van dichtbij.
tags: #basketbal #regels #olympische #spelen