Het laatste fluitsignaal klonk zaterdag in de Tivoli, en hoewel de thuisploeg verloor, bestormden vele van de dertigduizend supporters vol vreugde het veld. Promotie was namelijk al een feit en de fans konden niet wachten om een megafeest te vieren. En dat op het vierde niveau van Duitsland. Volgend seizoen is de wereld anders, want Traditionsverein Alemannia Aachen klimt na elf jaar op uit de krochten van het Duitse voetbal. Vrijdag werd al duidelijk dat promotie een feit was, toen eerste achtervolger Wuppertaler SV verloor. De 1-2 nederlaag die Alemannia zelf leed op zaterdag was het startschot voor een feestweekend in de stad nabij de grens met Limburg.
Op het feest voor de Dom in Aken, op een halfuurtje rijden van Kerkrade, waren ook vele Roda JC-supporters aanwezig. Fans van de clubs bezoeken trouw elkaars wedstrijden en komen elkaar ook ieder jaar tegen bij het traditionele onderlinge oefenduel. Doelman Mark Flekken, uit Kerkrade, begon er zijn carrière. Het Duitse zusje van Roda JC heeft ook geel-zwarte clubkleuren en een rijke historie.
Vroege successen en Bundesliga-avontuur
Alemannia Aachen kende haar meest succesvolle periode in het begin van de 21e eeuw. In het seizoen 2003-2004 verraste de club vriend en vijand door tot de finale van de DFB-Pokal te reiken, waar ze uiteindelijk verloren van Werder Bremen. Mede door een goal van de Nederlander Erik Meijer vloerde Alemannia het machtige Bayern in de beker. Als finalist ging de club uit Aken wel de UEFA Cup in, waarin het de groepsfase overleefde en het AZ van Co Adriaanse de eindhalte was. Dit succes leverde Aachen een plaats op in de UEFA Cup (2004-2005). In die Europese campagne trof het AZ en Lille. De echte bekroning kwam in het seizoen 2005-2006, toen Alemannia promoveerde naar de Bundesliga. Dit was een enorme prestatie, gezien het feit dat de club voornamelijk in lagere divisies had gespeeld.
Zo stabiel als Alemannia voor de eeuwwisseling was, zo roerig was het in Aken daarna. De club die in 1969 tweede werd in de Bundesliga en daarna een vast gezicht op het tweede niveau was, stal deze eeuw talloze harten maar liep evenzoveel littekens op.
Op dat moment speelde Alemannia niet eens in de Bundesliga, omdat promotie op een haar na mis was gelopen. Sindsdien ging het, ondanks een sporadische promotie, over het algemeen bergafwaarts voor de club die enkele bijzondere financiële tegenvallers kende. In 2001 was er al de 'koffer-affaire', waarbij 300 duizend aan cash verdween in een koffer die nooit meer werd teruggezien.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
De val: Financiële problemen en degradatie
Na hun seizoen in de Bundesliga, wist Aachen niet meer terug te keren. Sterker nog, het sentiment werd steeds minder. De degradatie van Alemannia Aachen uit de voetbalpiramide kan toegeschreven worden aan een aantal factoren, waaronder financiële problemen en sportieve tegenvallers. Financiële instabiliteit, mede veroorzaakt door hoge schulden en wanbeheer rondom haar nieuwe Tivoli stadion, leidde tot een faillissement in 2012. Dit had uiteraard impact op de sportieve prestaties en resulteerde uiteindelijk in meerdere degradaties. Allemannia Aachen viel hierdoor uiteindelijk uit het Duitse profvoetbal. Fans bleven de club echter trouw.
En na de dure verhuizing naar het nieuwe Tivoli, waar op het dieptepunt vierduizend fans kwamen kijken, ging de club zelfs twee keer failliet: twaalf en zeven jaar geleden. De geldproblemen zijn terug te voeren op één voorname oorzaak: het gloednieuwe stadion dat de club in 2009 betrok.
Torenhoge ambities en een nieuw stadion
Tot die tijd speelde Alemannia Aachen in der alter Tivoli, een berucht stadion dat al sinds 1928 de thuishaven was van de club. Mede door de steile staantribunes en de indrukwekkende sfeer was het stadion in Aken vaak een moeilijk te nemen vesting voor bezoekende ploegen. Begin deze eeuw kampte Alemannia Aachen ook met ernstige geldproblemen en was een faillissement dichtbij. Doordat de club in seizoen 2003/04 de finale van de DFB Pokal haalde, konden de financiële zorgen worden weggenomen. Als verliezend finalist (de eindstrijd ging verloren met 3-2) mocht Alemannia Aachen Europees voetbal gaan spelen, omdat Werder Bremen zich als kampioen al geplaatst had voor de Champions League. Nadat de geldproblemen als sneeuw voor de zon waren verdwenen, promoveerde de club in 2006 voor het eerst in 36 jaar weer naar de Bundesliga, waar het verblijf uiteindelijk beperkt zou blijven tot één seizoen. De ambities reikten echter verder dan de 2.Bundesliga, waar Alemannia Aachen lange tijd een vaste waarde was. Er werd al langere tijd gesproken over een nieuw stadion, omdat de capaciteit van der alter Tivoli beperkt was en het onderkomen sterk verouderd was, waardoor het niet meer aan de eisen van de Duitse voetbalbond (DFB) dreigde te voldoen. In eerste instantie was men van plan om een nieuw stadion buiten de stad te bouwen, maar fans en lokale bestuurders gaven de voorkeur aan een onderkomen in de buurt van het oude stadion. Om die reden besloot men het nieuwe Tivoli neer te zetten op een steenworp afstand van het oude stadion. De gemeente Aken weigerde bij te dragen aan het project, waardoor het benodigde geld bij elkaar werd gekregen dankzij deelstaat Noordrijn-Westfalen, verschillende banken en sponsor Aachener Münchener. Alemannia Aachen moest zich behoorlijk in de schulden steken om het nieuwe Tivoli te kunnen financieren.
Bij het afsluiten van de leningen had Alemannia Aachen een korte aflossingstermijn van achttien jaar afgesproken, omdat er haast gemaakt moest worden met de bouw van het nieuwe stadion. Het oude Tivoli voldeed mogelijk niet meer aan de eisen en met de bouw van het nieuwe stadion in het vooruitzicht, was het niet handig om het oude onderkomen nog op te knappen. Voor 46 miljoen euro werd in een jaar tijd een gloednieuwe arena neergezet in Aken, met plaats voor 32.500 toeschouwers. Relatief gezien was het stadion niet eens zo duur. De Rhein Neckar Arena van TSG 1899 Hoffenheim is bijvoorbeeld kleiner en kostte een slordige honderd miljoen euro. Door de afgesproken voorwaarden moest Alemannia Aachen volgens de Tagesspiegel op jaarbasis totaal zes miljoen betalen aan het stadion, waar de overige kosten nog eens bovenop kwamen. Al met al moest er jaarlijks een haast onmogelijk bedrag verdiend worden om geen verlies te maken, waardoor het praktisch onmogelijk werd om een kwalitatieve selectie samen te stellen.
Alles of niets
“Ze hebben alles of niets gespeeld met de bouw van het nieuwe stadion. Je kan niet in stenen én benen investeren, dat gaat niet tegelijkertijd. Dat kunnen alleen clubs die een sterke financiële ondersteuning krijgen, van een geldschieter of een grote sponsor. Aken heeft wel een flink aantal grote bedrijven, maar geen grote multinational. Zoals bijvoorbeeld Dietmar Hopp, die bij Hoffenheim is opgestaan. Er zitten wel grote bedrijven die Alemannia Aachen een warm hart toedragen, maar zulke bedragen: nee, dat is er niet”, zegt Erik Meijer in gesprek met Voetbalzone. Hij besloot zijn loopbaan in 2006 bij Alemannia Aachen met de promotie naar de Bundesliga en werkte na zijn carrière in een commerciële functie, als assistent-trainer en als sportief directeur voor de club. Meijer stelt dat er ook gekozen had kunnen worden voor een gedeeltelijke verbouwing van het oude stadion. “Het was mogelijk geweest om dat in fases te verbouwen, in plaats van vijftig meter verderop een geheel nieuwe tempel neer te zetten. Met 32.000 toeschouwers is die ook op Bundesliga-niveau gebouwd is en daar is, voorzichtig gezegd, een lichte vorm van zelfoverschatting bij aanwezig geweest. In de geschiedenis is er maar heel kort in de Bundesliga gespeeld, dus dan denk ik niet dat je zo'n stadion nodig hebt”, concludeert de oud-spits, die tegenwoordig werkzaam is als assistent-trainer bij MVV Maastricht en analist bij Sky Deutschland en FOX Sports. “Er is boven de stand geleefd, ze wilden een beetje 1.FC Köln kopiëren. Maar Keulen is een miljoenenstad en in Aken wonen 250.000 mensen, dat is het verschil.”
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Dubbel faillissement
Op sportief gebied ging het in de jaren na de opening van het nieuwe stadion bergafwaarts met Alemannia Aachen. Uiteindelijk degradeerde de club in seizoen 2011/12 naar de 3.Liga, waardoor de inkomsten alleen maar verder afnamen. Omdat Alemannia Aachen GmbH op 23 december 2012 het faillissement moest aanvragen, degradeerde de club een seizoen later verplicht naar de Regionalliga. De gemeente Aken had destijds nog geprobeerd om Alemannia op de been te houden. In 2010 was dat met een injectie van 5,5 miljoen nog gelukt, maar in 2012 was er geen redden meer aan. Met een bedrag van tien miljoen wilde de gemeente nog een deel van het stadion kopen, terwijl de voorwaarden van de lening door andere partijen versoepeld werden. Na het faillissement maakte Alemannia Aachen een doorstart, maar de club kwam er nooit echt bovenop. De belangrijkste verklaring hiervoor was dat het nog altijd zorg droeg voor het te dure stadion. In januari 2015 nam de gemeente Aken het nieuwe Tivoli over voor het symbolische bedrag van één euro, omdat Alemannia de onderhoudskosten niet meer kon ophoesten. Het stadion vertoonde verschillende mankementen: schimmel op de muren, een lekkend dak, een gedeeltelijk kapotte veldverwarming. Sinds de overname huurt de club het stadion van de gemeente, dat op verschillende manieren probeert om het onderkomen van Alemannia Aachen rendabel te krijgen.
In de Regionalliga trekt de club gemiddeld zesduizend toeschouwers, waardoor het stadion nu op dat vlak niet bepaald winstgevend is. Daarnaast stonden er nog verschillende rekeningen open bij de belastingdienst en mislukte een overname om uiteenlopende redenen, waardoor in maart 2017 opnieuw het faillissement moest worden aangevraagd. “Je weet pas achteraf dat het zo loopt natuurlijk. Het had ook anders kunnen lopen. Als de club door de eerste paar moeilijke jaren was gekomen, wie weet wat er dan met Alemannia Aachen was gebeurd. Ik blijf erbij: er is gegokt en verloren. In Nederland, in Duitsland, overal zijn daar voorbeelden van. Ik was laatst op Mallorca en als ik daar het stadion zie, denk ik: wauw, wat een bak. RCD Mallorca speelt ook gewoon op het tweede niveau”, aldus Meijer. Het meest recente faillissement leverde Alemannia Aachen negen punten in mindering op, maar desondanks wist men zich in seizoen 2016/17 te handhaven in de Regionalliga West. Afgelopen seizoen eindigden die Kartoffelkäfer als zesde op het vierde niveau van het Duitse voetbal.
Nu gloort er in ieder geval op financieel gebied licht aan het einde van de tunnel. De voetbalactiviteiten van het eerste elftal, de Onder-19 en de Onder-17 zijn van het failliete Alemannia Aachen GmbH verplaatst naar TSV Alemannia Aachen GmbH. Door de drie hoogste elftallen van de club in een ander bedrijf onder te brengen, ondervindt men geen gevolgen meer van de afhandeling van het meest recente faillissement in maart 2017. “Het is voor ons een opluchting dat we een dergelijke constructie hebben kunnen bedenken. Nu hebben we het hoofd vrij om te kunnen denken aan waar het allemaal om draait: voetbal”, zei trainer Fuat Kilic in gesprek met Revier Sport. Het is de eerste keer dat er een dergelijke constructie wordt toegepast in het Duitse voetbal en het moet Alemannia Aachen uit de slepende financiële zorgen helpen.
De wederopstanding: Promotie naar de 3. Liga
Met die roerige geschiedenis in gedachten voelt de promotie naar de 3. Liga als het begin van een wederopstanding. Afgelopen weekend toen het Tivoli stadion ruim 31.000 toeschouwers, dat is net zoveel als bij de Duitse kampioen Bayer Leverkusen, trof voor het treffen tussen de lokale trots en 1. FC Bocholt. Hoewel Alemannia Aachen met 1-2 verloor was het in Aken een groot feest. Aken is trots op de Aufstieg, de promotie vanuit Regionaliga naar de 3. Liga. De stad heeft vanaf volgend seizoen ook weer een club in het Duitse profvoetbal. Met ruim 250.000 inwoners is Aken ook zeker geen kleine stad. Het Tivoli stadion is ook nog eens op loopafstand van het toeristische centrum. Ideaal dus voor een voetbaltrip naar Aken waar je een bezoek aan de oude binnenstad kan combineren met een voetbalwedstrijd. Na afloop van het laatste fluitsignaal bij Aachen - Bocholt werd het veld overgenomen door de fans van Alemannia Aachen. Een waar volksfeest brak uit.
Uitdagingen in de 3. Liga
Volgend seizoen gaat Alemannia Aachen dus met een in financieel opzicht schone lei op zoek naar promotie. Meijer ziet zijn oude club niet zomaar promoveren, temeer omdat het aantal promotieplaatsen op het vierde niveau beperkt is. Vanaf volgend seizoen promoveren de kampioenen van de Regionalliga West, Nordost en Südwest direct naar de 3.Liga, terwijl de kampioenen van de Regionalliga Nord en Bayern in een play-off één promotieplek verdelen. Dit is een tijdelijke oplossing en de Duitse voetbalbond (DFB) wil op korte termijn met een ander systeem komen om de promotieplaatsen naar de 3.Liga toe te wijzen. “Het budget is nu te klein om er bovenuit te kunnen steken. Het valt of staat met het budget waarmee je op z’n Duits gezegd konkurrenzfähig bent. Een aantal clubs in de Regionalliga, zoals Viktoria Köln en KFC Uerdingen, hebben een investeerder die er veel geld in stopt en zijn daardoor gewoon veel sterker. Het valt of staat allemaal met de prestaties op het veld. Maar daar heb je geld voor nodig. Het is eigenlijk zo'n cirkeltje: je hebt geld nodig om sportieve prestatie te kunnen leveren en andersom lukt niet. Je kunt niet spelers bij elkaar halen, die op gegeven moment geld gaan genereren.”
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
In de 3. Liga zal Alemannia Aachen onder andere populaire clubs als Dynamo Dresden, 1860 Munchen en Arminia Bielefeld treffen.
Geloofwaardigheid herwinnen
“De club is een slapende reus, maar heeft wel flink wat tikken gehad. De geloofwaardigheid is de laatste jaren enorm afgenomen door de insolvenz en het faillissement. Dat merk je ook richting sponsoren en die geloofwaardigheid terugwinnen is het allerbelangrijkste om eruit te komen. Je zal een aantal mensen moeten vinden die de geloofwaardigheid van de club weer op niveau brengen. En dat heeft tijd nodig, dat gaat niet van vandaag op morgen”, stelt de oud-spits. Volgens Meijer is het een oplossing dat een aantal mensen uit Aken de boel overnemen bij Alemannia. “Vooraanstaande mensen met een sterke onderneming, die voor de club gaan staan. En dat het bestuur vervolgens uit hooguit drie mensen bestaat: de voorzitter, de vice-voorzitter en de penningmeester. Mensen met een heel sterk netwerk in de stad, die de kar kunnen gaan trekken. Het is erg positief dat ze zo uit de schulden zijn. Het is nu zaak om het vertrouwen terug te winnen, bij mensen die een aantal jaren zwaar teleurgesteld achter gebleven zijn.”
Recent brachten supporters van Alemannia Aachen een inzamelingsactie op touw om de selectie van vorig seizoen zoveel mogelijk bij elkaar te kunnen houden. Desondanks vonden er tal van mutaties plaats in Aken: zestien spelers lieten de club tot dusver achter zich, terwijl er vijftien inkomende transfers plaatsvonden. Meijer: “Als je de stap naar de 3.Liga kan maken, heb je als Alemannia Aachen al een flinke stap vooruit gemaakt. Als je daarin kan blijven, met televisie-inkomsten, kan je nog een seizoen het geluk hebben dat je een goede selectie bij elkaar krijgt, die kan strijden om promotie naar de 2.Bundesliga. In de 3.Liga ligt het niveau alleen al behoorlijk hoog, niet veel ploegen uit de Nederlandse Eerste Divisie zullen van die clubs kunnen winnen. Achteraf had Alemannia Aachen zich er bij neer moeten leggen dat het in principe een 2.Bundesliga-club was, ja.
Toekomstperspectief en aantrekkingskracht voor fans
Groot feest in Aken en omgeving. Alemannia Aachen is verzekerd van promotie naar de 3. Liga, het derde niveau van Duitsland. En dat is ook goed nieuws voor Nederlandse voetbalfans en liefhebbers van een mooie voetbaltrip. Er is nu komend seizoen een extra optie voor een eendaagse voetbalreis naar Aken. Aken ligt maar net buiten onze landsgrenzen. Regelmatig maken fans uit Noord-Brabant en Limburg de overstap naar Aken voor een mooie pot in de Regionalliga. Hoewel het actief is op het vierde niveau van Duitsland, beschikt het Tivoli Stadion over een capaciteit van meer dan 30.000 toeschouwers. In de Regionalliga reizen duizenden fans Alemannia Aachen achterna. Gemiddeld neemt Aachen namelijk maar liefst 2.000 fans mee naar een uitwedstrijd.
Limburgse fans, zeker die van Roda JC, maken regelmatig de oversteek van Nederland naar Duitsland. Niet zo gek ook. Nederlandse plaatsen als Vaals en Kerkrade delen zelfs de stadsgrenzen. Alemannia Aachen trekt echter ook fans uit andere Nederlandse regio’s. De club heeft naast een mooi stadion, een fanatieke fanschare ook de nodige oud-spelers uit Nederland. Zo speelden in het verleden Erik Meijer, Eric van der Luer en meest recent nog Mark Flekken in het geel-zwart van Aken. Opvallend genoeg staan er momenteel geen Nederlandse voetballers in Aken onder contract. En extra handig. Je hebt een Eredivisie en Keuken Kampioen Divisie. Een promotie van de Tweede Divisie naar de Keuken Kampioen Divisie is in principe onmogelijk. In Duitsland zijn er drie niveau’s voor profs. Na de Bundesliga en Tweede Bundesliga volgt de 3. Liga. Onder de drie landelijke competities bevindt zich de Regionaliga. Dit vierde niveau van Duitsland is onderverdeeld in vijf regio’s: Regionalliga Bayern, Nord, Nordost, Südwest en West. Elke Regionalliga heeft achttien clubs. Alemannia Aachen verzekerde zich afgelopen weekend van de titel in de Regionalliga West.
Citytrip Aken combineren met voetbal
Als je een voetbalwedstrijd van Alemannia Aachen bezoekt en tegelijkertijd Aken wilt verkennen met vrienden, zijn hier enkele toeristische tips om jullie bezoek onvergetelijk te maken:
- Dom van Aken: Bezoek de beroemde Dom van Aken, een UNESCO Werelderfgoed en een van de oudste kathedralen in Europa. De Dom herbergt de schrijn van Karel de Grote en biedt een indrukwekkend interieur met prachtige mozaïeken.
- Rathaus Aken (Stadhuis): Het gotische stadhuis van Aken, gelegen aan de Markt, is een prachtig gebouw dat rijk is aan geschiedenis en architectuur. Je kunt een rondleiding volgen om meer te weten te komen over de geschiedenis van de stad en de kroning van Duitse koningen.
- Elisenbrunnen: Loop langs de Elisenbrunnen, een historisch kuuroord bekend om zijn zwavelhoudende bronnen. Het is een geweldige plek om te ontspannen en te genieten van de unieke architectuur. Nog meer wandelen? Maak een wandeling rond de Lousberg, een heuvel dicht bij het centrum van Aken die een prachtig uitzicht biedt over de stad en een leuke ontsnapping biedt aan de drukte van de stad.
- Aachener Tierpark: Als je van dieren houdt, is de Aachener Tierpark een leuke plek om een middag door te brengen. Het is perfect voor een ontspannende wandeling na de opwinding van een voetbalwedstrijd.
- Pontstraße: Geniet van een maaltijd of een drankje in een van de vele cafés en restaurants aan de Pontstraße, de bruisende studentenwijk van Aken. Hier vind je een levendige sfeer en veel plekken waar je kunt genieten van lokale en internationale keukens.
- Chocolaterie Lindt Factory: Geen trip voor je vriendengroep maar zeker wel als je met je vriendin naar Aken gaat. Zeker ter compensatie van je bezoek aan het Tivoli Stadion.
tags: #Alemannia #Aachen #voetbal #geschiedenis