3x3 basketbal heeft de sportwereld veroverd en staat sinds de Spelen van Tokio op het olympisch programma. Deze variant combineert de rauwe energie van de straat met de precisie van topsport. Het is een dynamische, tactische en spectaculaire sport. Om de sport volledig te begrijpen, is het belangrijk om de unieke regels en de puntentelling te kennen die dit spel zo dynamisch maken.
Wat is 3x3 Basketbal?
3x3 basketbal is een variant op het traditionele basketbal, waarbij twee teams van drie spelers tegen elkaar spelen op een half basketbalveld met één basket. De sport staat bekend om zijn hoge intensiteit en snelle tempo, wat het onderscheidt van het traditionele 5-tegen-5 basketbal. Het is de nummer 1 stedelijke sport van de wereld.
De Basisprincipes van 3x3 Basketbal
3x3 basketbal hanteert een unieke set regels die het spel fundamenteel anders maken dan het traditionele 5-tegen-5 basketbal. Hieronder worden de belangrijkste spelregels en afwijkingen ten opzichte van het traditionele basketbal uitgelegd:
Veld en Teams
Er wordt gespeeld op een half basketbalveld met één basket. Teams bestaan uit drie spelers en één wisselspeler. De wisselspeler kan gedurende de wedstrijd op de kop van het veld gewisseld worden. De ideale afmetingen van het speelveld is 28×15, met aan alle zijdes 2 meter uitloop.
Wedstrijdduur
Een wedstrijd duurt maximaal 10 minuten pure speeltijd. De klok stopt bij dode spelsituaties. Een team wint direct als het 21 punten scoort. Indien er na 10 minuten een gelijke stand is, volgt er overtime.
Lees ook: Basketbal taart versieren
Schotklok
Teams hebben slechts 12 seconden om een schotpoging te wagen, de helft van de 24 seconden in het traditionele spel. Deze korte schotklok dwingt teams tot snelle beslissingen en verhoogt het speltempo.
Puntentelling
De puntentelling is als volgt:
- Een score van binnen de grote boog (de traditionele driepuntslijn) levert 1 punt op.
- Een score van achter deze lijn is 2 punten waard.
Spelhervatting
Na een geslaagde score gaat het spel onmiddellijk door. Het verdedigende team pakt de bal en moet deze dribbelend of passend achter de tweepuntslijn brengen om een nieuwe aanval te mogen starten. Deze regel zorgt voor een continue flow in het spel.
Fouten
Er worden geen persoonlijke fouten bijgehouden. In plaats daarvan worden teamfouten geteld. Vanaf de zevende teamfout krijgt de tegenstander twee vrije worpen. De Bal: Er wordt gespeeld met een speciale 3x3-bal. Deze heeft het gewicht van een herenbal, maar het formaat van een damesbal.
Overige Regels en Bepalingen
Naast de bovengenoemde regels zijn er nog enkele andere belangrijke bepalingen die van belang zijn bij 3x3 basketbal:
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
- Toss: Voorafgaand aan de wedstrijd wordt er getost. De winnaar van de toss kan kiezen voor 1) balbezit bij de start van de wedstrijd of 2) starten met balbezit in overtime.
- Vrije worpen: Vrije worpen worden gegeven nadat een team 6 teamfouten heeft begaan. De vrije worp wordt vlak buiten het vierkant voor de basket gemaakt.
- Wanneer de scorepoging niet succesvol is, worden fouten die gemaakt zijn tijdens de scorepoging bestraft met 1 vrije worp.
- Wanneer de scorepoging succesvol is, telt het punt en wordt de schutter beloond met 1 vrije worp vanwege de fout tijdens de scorepoging.
- Teamfout 7, 8 en 9 worden altijd bestraft met 2 vrije worpen. Teamfout 10 en alle teamfouten daarna worden bestraft met 2 vrije worpen en balbezit.
- Technische fouten worden bestraft met 1 vrije worp en balbezit.
- Onsportieve fouten worden bestraft met 2 vrije worpen en balbezit.
- Fairplay: Fairplay is een belangrijke factor in het spel.
Geschiedenis van 3x3 Basketbal op de Olympische Spelen
Het straatbasketbal bestaat al heel lang. Maar deze sport had nog geen vorm. Nadat duidelijke regels en vormen aan de sport werden gegeven, maakte het een opmars bij de officiële sportevenementen. Zo werd het 3×3 basketbal aan de Olympische Jeugdspelen voor het eerst toegevoegd in 2010. Deze Olympiade vond plaats in 2010, nog niet zo lang geleden.
In 2014 kwam deze mooie vorm van basketbal weer terug op de Olympische jeugdspelen in Nanjing. De hieropvolgende Spelen in Buenos Aires hadden ook het straatbasketbal als sportonderdeel op het evenement.
Deze vorm van basketbal is ongekend populair. Door deze sport toe te voegen aan de jeugdspelen heeft zeker bijgedragen aan het succes van de sport. Hierop heeft het Internationaal Olympisch Comité (IOC) besloten om het 3×3 basketbal op te nemen in het Olympische programma. Straatbasketbal is bij de spelen van Tokyo 2020 tot officieel onderdeel gemaakt.
Het reguliere (5×5) basketbal is in 1936 voor het eerst als officieel onderdeel van de Spelen gemaakt. Na deze Olympische Spelen die in Berlijn plaatsvonden, was het basketbal elke Spelen een zeer populair evenement. Dit basketbalteams voor dit evenement werden toen alleen gevormd door mannen. Veertig jaar later deden de vrouwen voor het eerst mee aan het basketbal.
Het 3×3 basketbal krijgt bij de Olympische Spelen van 2020 in Tokyo direct meerdere rubrieken. Dit is natuurlijk prachtig voor het evenement, de sport en de fans. Want het basketbal voor vrouwen is op de Spelen tegelijk met de mannen een officieel onderdeel geworden.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
3x3 Basketbal op de Olympische Spelen van Parijs 2024
Het 3x3 basketbal tijdens de Olympische Spelen van Parijs vond plaats van 30 juli tot en met 5 augustus. De urban sports, waar ook het 3x3 basketbal toe kan worden gerekend, vond plaats in het hart van de stad, op het Place de la Concorde. Aan het olympisch toernooi deden acht landen mee.
De Nederlandse teams, met de mannenploeg als kersverse Olympisch kampioen, staan voor een immense uitdaging. Naast de Olympische Spelen staat er voor de Nederlandse 3x3 basketbalploeg deze zomer een nieuwe grote afspraak op het programma. Zet een grote cirkel in je agenda rond de laatste week van juni 2025. Van maandag 23 tot en met zondag 29 juni wordt in het verre Mongolië gestreden om de wereldtitel 3x3 basketbal.
Het strijdtoneel voor het WK 3x3 in Mongolië is bekend, en de loting heeft voor de Nederlandse teams een uitdagend, maar boeiend programma in petto.
De Oranje-vrouwen treffen in Poule B een mix van wereldklasse en onvoorspelbaarheid. De confrontatie met de Verenigde Staten springt eruit als een absolute kraker, maar ook de duels met de snelle teams uit Japan en Tsjechië en het fysiek sterke Brazilië beloven vuurwerk.
Voor de kersverse Olympisch kampioenen (Nederlands mannenteam 3x3) wacht in Poule D een ware Europese veldslag. Met basketbalgrootmachten Litouwen en Spanje als tegenstanders is de poule loodzwaar.
Zoals het er nu naar uitziet zal in Nederland de NOS via hun site, TV kanalen en app verslag doen van het Nederlandse team op dit WK.
Locatie Olympische basketbal in Parijs
Het (3×3) straatbasketbal vindt plaats op een de iconische Olympisch locatie van La Concorde in de stad Parijs. Het 3×3 basketbal heeft een eigen locatie. De 5×5 basketbalwedstrijden vinden binnen plaats. In de Olympische arena Bercy. Deze is gelegen in Zuid Parijs en wordt ook wel de Olympische Zuid Parijs Arena genoemd.
Beide sporten en locaties zijn bijzonder. Maar het straatbasketbal is zeker uniek. De plaats waar deze topsporters strijden om de gouden medaille is dan ook zeker goed gekozen. Niet alleen de sport draagt zo bij aan het succes. Deze straatsport is een hele belevenis met alles erop en er aan. Kortom, een onderdeel dat niet meer weg te denken is uit het Olympische arsenaal aan sporten.
Programma en schema basketbal Olympische Spelen Parijs
In het programma worden alleen de onderdelen opgenomen waarop TeamNL, eventueel, in actie komt.
TeamNL
Worthy de Jong, Jan Driessen, Bryan Alberts en Maarten Bouwknecht vormen het 3x3 basketbalteam dat tijdens de FIBA World Tour (16 t/m 18 mei) in Amsterdam te bewonderen is.
In Tokio viel hij net buiten de selectie. In Parijs maakt hij zijn debuut op de Olympische Spelen. En dat is een droom voor Driessen. Die uit een echte basketbalfamilie komt. Zus Noortje is ook basketbalster op topniveau. Ze delen dezelfde visie. Geven elkaar tips. Samen met Dimeo van der Horst, Arvin Slagter en Worthy de Jong vormt Jan Driessen de selectie. Dezelfde vier die het kwalificatietoernooi wonnen.
Samen met TeamNL is Dimeo van der Horst al een tijdje op weg om met 3x3 basketball de wereld te veroveren. En dat gaat goed. In Tokio stond de urban variant voor het eerst op het olympisch programma. De mannen wisten zich te kwalificeren.
Maarten Bouwknecht is een Nederlandse basketbalspeler die zijn talent en vastberadenheid heeft getoond op zowel nationaal als internationaal niveau. Met zijn indrukwekkende vaardigheden als point guard hij al aardig wat prijzen gewonnen. Zijn recente overstap naar 3x3 basketbal toont zijn veelzijdigheid en bereidheid om nieuwe uitdagingen aan te gaan.
De Opkomst van 3x3 Basketbal in Nederland
De Nederlandse Basketball Bond (NBB) heeft sinds 2009 hoog ingezet op de ontwikkeling van 3x3 basketbal. De NBB wil basketbal voor iedereen toegankelijk maken. 3x3 basketbal activiteiten op de pleintjes in de wijken en grote events op A-locaties in de stad helpen bovendien de zichtbaarheid van de sport aanzienlijk te vergroten. Sinds 2009 organiseert de NBB het Nederlands Kampioenschap 3x3 basketbal, genaamd 3x3NL Tour (voorheen bekend als Streetball Masters). Naast de 3x3NL Tour worden er jaarlijks diverse grote internationale 3x3 events in Nederland georganiseerd, zoals in 2019 zelfs de FIBA 3x3 World Cup, het officiële 3x3 wereldkampioenschap voor landenteams.
De Nederlandse Basketball Bond (NBB) zag het immense potentieel van 3x3 en startte een ambitieus ontwikkelingsprogramma. De filosofie was tweeledig: maak de sport toegankelijk voor iedereen en vergroot de zichtbaarheid. 3x3 was het perfecte instrument. Het haalde basketbal uit de beslotenheid van de sporthal en bracht het naar de plekken waar de mensen zijn: de pleintjes in de wijken en de bruisende centra van de steden. Dit pionierswerk kreeg vorm in de 3x3NL Tour (voorheen Streetball Masters). Wat begon als een kleinschalig experiment, groeide uit tot een van de grootste 3x3-tours van Europa, een kweekvijver voor talent en een viering van de streetball-cultuur. Op deze toernooien werden de fundamenten van het spel - de pure techniek, het spelinzicht en de onverzettelijke mentaliteit - geslepen. Het was hier, op het asfalt van talloze Nederlandse steden, dat de basis werd gelegd voor de generatie die uiteindelijk de wereld zou veroveren.
De Impact van Olympisch Goud
De gouden medaille op de Olympische Spelen van Parijs heeft een enorme impact gehad op de populariteit van 3x3 basketbal in Nederland. De sport transformeerde van een niche voor kenners naar een nationaal gespreksonderwerp. Evenementen zoals de FIBA 3x3 World Tour Masters in Amsterdam zijn plotseling publiekstrekkers, met een kaartverkoop die door het dak gaat. Iedereen wil de Olympische helden van dichtbij zien. Basketbalclubs zien hun ledenaantallen exploderen, met wachtlijsten van honderden mensen als gevolg van een tekort aan speelruimte. Gemeenten die voorheen terughoudend waren, staan nu in de rij om verwaarloosde basketbalveldjes op te knappen of nieuwe aan te leggen. De NBB wordt overspoeld met aanvragen van scholen, bedrijven en andere sportbonden die willen aanhaken bij het succes. Voor de spelers is de wereld enorm veranderd. Ze zijn van topsporters veranderd in publieke figuren. Worthy de Jong, de man van het gouden schot, is uitgegroeid tot een mediapersoonlijkheid, het charismatische gezicht van de 3x3-revolutie.